เหรียญพระศรีอาริย์ วัดไลย์ ปี 2468 จ.ลพบุรี

เหรียญพระศรีอริยเมตไตรย วัดไลย์ อ.ท่าวุ้ง จ.ลพบุรี
พอพระเริ่มออกจากโบสถ์เฒ่ามณฑาก็นั่งพนมมือชูดอกบัวอยู่ เพื่อรอให้องค์พระศรีอาริย์รับ จนเหลือเณรองค์สุดท้ายก็ไม่มีพระรูปใดเห็น และรับประเคนดอกบัวเฒ่ามณฑาๆ จึงได้ถามสามเณรขึ้นว่า พระวัดนี้หมดแล้วหรือ สามเณรนั้นได้ตอบว่ายังมีอยู่องค์หนึ่งชื่อศรี อยู่บนกุฏิมิได้ลงโบสถ์ เฒ่ามณฑาจึงตรงไปยังกุฏิพระศรีทันที พอถึงกุฎีก็เห็นพระกำลังอาพาธนอนอยู่ แต่พระศรีได้แลเห็นดอกบัว จึงตรงเข้ามารับประเคนทันที และพระศรี (พระศรีอาริย์) ก็รู้ทันทีว่าบุคคลนี้ได้ไปหาตนบนสวรรค์ จึงได้สอบถามเฒ่ามณฑาๆ ก็ได้เล่าเหตุการณ์ให้ฟัง พระศรีอาริย์จึงกำชับมิให้เฒ่ามณฑาบอกให้ใครรู้ และขอให้เฒ่ามณฑาอยู่ด้วยกันไม่ให้ไปไหน อยู่มาไม่นานพระศรีอาริย์ก็ดับขันธ์ เฒ่ามณฑาจึงได้เล่าเหตุการณ์ณ์ต่างๆ ให้บรรดาพระภิกษุสามเณรแห่งวัดไลได้ทราบทั่วกัน ดังนั้นจึงได้เกิดการหล่อพระศรีอาริย์ทันที หล่อเท่าไรๆ ก็ไม่เป็นองค์พระ ร้อนถึงพระอินทร์ต้องแปลงองค์เป็นตาชีปะขาวลงมาช่วยจัดการ ในวันที่ตาชีปะขาวลงมาช่วยหล่อพระศรีอาริย์นี้ เป็นเวลาใกล้เพล พระเณรขึ้นไปฉันเพลหมด บรรดาช่างหล่อพระก็คงเหนื่อยอ่อนใจ จึงให้ตาชีปะขาวหล่อคนเดียว พอพระฉันเพลเสร็จ รูปพระศรีอาริย์ได้ประดิษฐานเรียบร้อยแล้ว มีผู้พบเห็นตาชีปะขาวเดินออกจากวัดไลหายไป ตามเท่าไรก็ไม่พบ จึงนับว่าพระศรีอาริย์ได้เริ่มมีอภินิหารให้คนรู้ตั้งแต่นั้นมา

สำหรับการดำเนินการสร้างวัตถุมงคลรูปพระศรีอาริย์ วัดไลย์ มีการสร้างขึ้นมาหลากหลายรุ่น นับแต่ปี พ.ศ. 2460 ที่ได้สร้างเหรียญปั๊มพระศรีอาริย์ขึ้นเป็นครั้งแรก ในยุคที่หลวงพ่อสุ่น พุทฺธสโร เป็นเจ้าอาวาสวัด (พ.ศ.2432-2471) ต่อมาในยุคพระครูสุพุทธิสุนทร (เล็ก) เจ้าอาวาสวัดรูปต่อมา (พ.ศ.2472-2483) ก็ได้สร้าง เหรียญพระศรีอาริย์ เช่นกัน ครั้นเมื่อพระครูสุจิตธรรมธัช (สาย สุจิตฺโต) เป็นเจ้าอาวาสวัด (พ.ศ.2483-2521) ก็ดำเนินการสร้างเช่นเดียวกัน และ เหรียญปั๊มพระศรีอาริย์ ปี พ.ศ.2467 และ ปี 2468 อันจะกล่าวถึง ซึ่งเป็นเหรียญที่ค่อนข้างพบเห็นได้บ่อยๆ กล่าวว่าเหรียญปั๊มพระศรีอาริย์ในรุ่นนี้ มีหลายแบบพิมพ์ หลากเนื้อหา ทั้งทองแดงกะไหล่ทอง ทองเหลือง และเนื้ออลูมิเนียม ส่วนเนื้อเงินก็มี ทว่ามีเพียงเล็กน้อย สำหรับในพิมพ์ที่นำมาให้ชม เป็นพิมพ์หนึ่ง รูปใบเสมามีหูในตัว ขนาดเหรียญกว้างประมาณ 2.2 เซนติเมตร สูงประมาณ 3 เซนติเมตร

ด้านหน้า เป็นรูปพระศรีอาริย์ประทับนั่งเหนืออาสนะตั่งสามขา มีอักษรไทยเบื้องล่างเหรียญว่า "ที่ระฤก พระศรีอาริย์ วัดไลย์" ใต้หูเหรียญมีอักขระขอมว่า "พุท ธะ สัง มิ"

ด้านหลัง เป็นยันต์สี่เหลี่ยมขมวดมุม แบ่งตารางเป็น 25 ช่อง บรรจุอักขระขอมเอาไว้ ใต้ยันต์เป็นปีที่สร้างเหรียญ คือ "พ.ศ. ๒๔๖๗" และมี ปี 2468 ที่สร้างออกมาในลักษณะเดียวกัน

สำหรับอักขระขอมในตารางนี้ เมื่อถอดความแล้วได้ความหมายว่า "ข้าพเจ้าขอถึงพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง ข้าพเจ้าขอถึงพระธรรมเป็นที่พึ่ง ข้าพเจ้าขอถึงพระสงฆ์เป็นที่พึ่ง พระพุทธเจ้าซึ่งบรรลุพระอรหันต์โดยชอบ ข้าพเจ้าขอกราบพระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น" เหรียญดีที่ทรงคุณค่า และความหมาย เพื่อนักสะสมพระเครื่องจะพึ่งน้อมระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย คอลัมน์ มุมพระเก่า สรพล โศภิตกุล