พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม

วันนี้เรามาคุยกันถึง พระสมเด็จวัดระฆัง กันเล่นๆ ดีกว่านะครับ พระสมเด็จ วัดระฆังฯ นั้นเท่าที่ผมได้ศึกษามาจากผู้หลักผู้ใหญ่ พระสมเด็จวัดระฆังก็มี พิมพ์อยู่ 4 พิมพ์คือ พระสมเด็จพิมพ์ใหญ่ พระสมเด็จพิมพ์ทรงเจดีย์ พระสมเด็จพิมพ์ฐานแซม พระสมเด็จพระเกศบัวตูม แต่พระสมเด็จในแต่ละพิมพ์นั้นยังมีแม่พิมพ์แยกออกไปอีกหลายแม่พิมพ์ เช่น พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ก็มีแม่พิมพ์แยกออกเป็น 4 แม่พิมพ์ พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ทรงเจดีย์ก็มีแม่พิมพ์ 4 แม่พิมพ์ พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ฐานแซมก็มีแม่พิมพ์ 4 แม่พิมพ์เช่นกัน แต่พระพิมพ์เกศบัวตูมนั้นเท่าที่ศึกษามาพระสมเด็จวัดระฆัง มีเพียงแม่พิมพ์เดียวครับ

พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม พระสมเด็จพิมพ์เกศบัวตูม วัดระฆังฯ เป็นพระที่พบจำนวนน้อยที่สุด อาจจะเนื่องมาจากมีแม่พิมพ์เพียงแม่พิมพ์เดียว และเป็นแม่พิมพ์ที่แกะหลังสุดก็อาจเป็นไปได้ จึงมีจำนวนพระน้อยกว่าพิมพ์อื่นๆ ศิลปะของพระพิมพ์เกศบัวตูม วัดระฆังฯ ก็มีศิลปะที่แตกต่างจากพระพิมพ์อื่นๆ กล่าวคือพระสมเด็จพิมพ์เกศบัวตูมนั้นมีความลึกกว่าพระสมเด็จพิมพ์อื่นๆ ของพระสมเด็จวัดระฆัง ลักษณะโดยรวมมองดูคล้ายๆ กับศิลปะพระบูชาเชียงแสน คือพระพักตร์จะกลมป้อม เหนือพระเศียรจะเป็นมุ่นพระเมาฬีคล้ายพวงมาลัยครอบ พระเกศมีลักษณะคล้ายดอกบัวตูม ปลายพระเกศไม่จรดเส้นซุ้มต่างจากพระพิมพ์อื่นๆ พระกรรณเด่นชัดมากลักษณะแบบพระกรรณพระบูชา องค์พระจะล่ำสันอวบอิ่ม หัวไหล่หนา พระพาหาทั้งสองข้างอวบใหญ่แล้วค่อยๆ เรียวลงมาหาพระหัตถ์ ลักษณะพระหัตถ์มาชนกันเฉยๆ ไม่ประสานทับกัน ส่วนลำพระองค์ไหล่กว้างและมีเนื้อหัวไหล่ หน้าอกอวบอิ่มแล้วจึงค่อยๆ ขอดเว้าลงมา พระสมเด็จวัดระฆังองค์ที่สมบูรณ์จะเห็นเส้นจีวรและเส้นสังฆาฏิชัดเจน หน้าตักนูนหนากว่าทุกๆ พิมพ์ ในองค์ที่ติดแม่พิมพ์ชัดๆ จะเห็นปลายพระบาททั้งสองข้างชัดเจน

พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม ส่วนของฐานนั้นจะแตกต่างจากพิมพ์อื่นๆ ชัดเจนคือส่วนของฐานทุกฐานจะหนาและลึกกว่าพระพิมพ์อื่นๆ ที่เห็นได้ชัดว่าต่างจากพิมพ์อื่นชัดเจนก็คือ พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูมนี้จะมีฐานชั้นบนและฐานชั้นกลางกว้างเกือบเท่าๆ กันและฐานชั้นกลางจะเห็นเป็นคมขวานและฐานหัวสิงห์ชัดเจนกว่าพระพิมพ์อื่นๆ พระพิมพ์เกศบัวตูมนี้จะมีเส้นแซมสองเส้นระหว่างฐานชั้นบนกับฐานชั้นกลาง และระหว่างฐานชั้นกลางกับฐานชั้นล่าง เส้นแซมเส้นนี้จะคมชัดเจนมากเส้นซุ้มของพระพิมพ์เกศบัวตูมก็จะอวบหนากว่า พระสมเด็จวัดระฆัง ทุกพิมพ์

สรุป พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม จะมีความลึกและดูอวบอิ่มกว่าพระพิมพ์อื่นๆ ของพระสมเด็จวัดระฆัง พุทธลักษณะจะมองดูคล้ายๆ กับพระบูชาเชียงแสน เท่าที่พบเห็นจะมีจำนวนน้อยกว่าพระพิมพ์อื่นๆ ของวัดระฆังฯ ในวันนี้ผมได้นำพระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม มาให้ชมกันสององค์ในสภาพที่แตกต่างกัน องค์หนึ่งเป็นพระที่สวยสมบูรณ์ติดแม่พิมพ์คมชัดและอีกองค์หนึ่งเป็นพระสภาพ ผ่านการใช้สัมผัสมามีสึกบ้างเล็กน้อย เพื่อให้ท่านผู้อ่านศึกษาเปรียบเทียบกันดูนะครับ

ด้วยความจริงใจ แทน ท่าพระจันทร์  ที่มา...หนังสือพิมพ์ข่าวสด
-------------------------------------------------------------------------