บทความพระเครื่อง

พระกำแพงขาโต๊ะ เนื้อชินตะกั่วสนิมแดง พระกรุเมืองกำแพงเพชร

พระกำแพงขาโต๊ะ เนื้อชินตะกั่วสนิมแดง พระกรุเมืองกำแพงเพชร
สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน วันนี้เรามาพูดคุยถึงพระกรุพระเก่าๆ ที่ไม่ค่อยได้พบเห็นหรือพูดถึงกันนักดีกว่านะครับ เพราะถ้าไม่กล่าวถึงไว้ก็อาจจะลืมเลือนกันไปครับ พระกรุพระเก่าๆ หลายๆ แบบบางครั้งแทบไม่มีคนรู้จักหรือได้เห็นกันแล้ว เช่น พระลีลาไก่เขี่ยหรือพระลีลากรุวัดสุดสวาท และพระนางพญากรุวัดสุดสวาท เป็นต้น

วันนี้ผมจะพูดถึงพระกรุเมืองกำแพงเพชร แบบหนึ่งที่ไม่ค่อยได้พบเห็นกันแล้วในปัจจุบัน คือ พระนางกำแพงขาโต๊ะ ครับชื่อปัจจุบันอาจจะไม่คุ้นหู แต่ในสมัยโบราณนั้นโด่งดังมากทีเดียวครับ พระกรุทางกำแพงเพชรที่เห็นอยู่นั้นมีชื่อเสียงมากมายหลายกรุหลายแบบ ส่วนมากก็สร้างในสมัยสุโขทัย ยุคสมัยพระเจ้าลิไท

ในพงศาวดารเหนือถวายพระเกียรติว่า พญาศรีโศกราช ในแผ่นลานทองที่พบในกรุวัดพระบรมธาตุ กำแพงเพชร ถวายพระนามว่า "พญาศรีธรรมาไตรปิฎก" พระองค์ทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภกที่ยิ่งใหญ่ ทรงประดิษฐานพระมหาธาตุและปลูกพระศรีมหาโพธิ์ไว้ตามหัวเมืองต่างๆ ดังปรากฏหลักฐานในศิลาจารึก หลักที่ 1, 2, 3, 4, 5 และ 6 ยิ่งไปกว่านั้นวัดโบราณสมัยกรุงสุโขทัย เช่น วัดศรีชุม วัดป่าแดง วัดป่ามะม่วง ฯลฯ ที่จังหวัดสุโขทัย วัดบรมธาตุ กำแพงเพชร วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ และพระพุทธชินราช จังหวัดพิษณุโลกก็ดีล้วนแต่ในรัชสมัยของพระองค์ทั้งสิ้น พระองค์ท่านทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภกที่ยิ่งใหญ่พระองค์หนึ่ง

ด้วยเหตุนี้เอง เมื่อพระองค์ทรงประดิษฐานพระมหาธาตุ และปลูกพระศรีมหาโพธิ์ไว้แล้วนั้นท่านได้ทรงสร้างพระพุทธรูปและพระเครื่องพระพิมพ์บรรจุไว้เป็นพุทธบูชาจำนวนมากด้วยกัน โดยได้บ่งบอกถึงวิธีสร้างตลอดจนวิธีใช้ไว้ในลานทองดังที่พบในกรุวัดบรมธาตุกำแพงเพชร เป็นต้น

พระพุทธรูปที่พบในกำแพงเพชร นักโบราณคดีได้จัดให้เป็นศิลปะแบบสุโขทัย หมวดกำแพงเพชร ที่มีพุทธลักษณะเฉพาะ พระนลาฏกว้างและพระหนุเสี้ยม (คางแหลม) พระเครื่องเมืองกำแพงเพชรที่พบและรู้จัก กันกว้างขวางก็คือพระกำแพงซุ้มกอ พระกำแพงเม็ดขนุน พระกำแพงพลูจีบ พระกำแพงกลีบจำปา และที่พบมากที่สุดก็คือพระนางกำแพง เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีพระเครื่องแบบอื่นๆ อีกมากเช่นกัน เช่น พระกำแพงขาโต๊ะ ที่พบจากกรุวัดอาวาสน้อยและวัดบรมธาตุ เป็นต้น

พระกำแพงขาโต๊ะ เป็นพระประทับนั่งปางสมาธิ ขอบซุ้มจะเว้าตามองค์พระ และประทับนั่งบนอาสนะ มีขาสิงห์เหมือนขาโต๊ะ ด้วยเหตุนี้กระมัง คนโบราณท่านจึงนำมาตั้งชื่อโดยนำจังหวัดที่พบพระบวกกับเอกลักษณ์ที่เห็นจึงเป็นชื่อเรียกว่า "พระกำแพงขาโต๊ะ" พระที่พบนั้นส่วนใหญ่เป็นพระเนื้อชินเงิน และเนื้อชินตะกั่วสนิมแดง ขนาดของพระค่อนข้างเขื่องประมาณสูง 5 ซ.ม. กว้าง 3.5 ซ.ม.

พระกำแพงขาโต๊ะเป็นศิลปะแบบกำแพงโดยแท้ ถ่ายทอดพุทธลักษณะมาจากพระพุทธรูปบูชาของเมืองกำแพงเพชรได้อย่างงดงาม ในสมัยก่อนนั้น นักนิยมสะสมพระเครื่องต่างก็เสาะหาพระพิมพ์นี้ไว้ครอบครอง ทำให้พระกำแพงขาโต๊ะมีค่านิยมสูง แต่ในปัจจุบันความนิยมลดน้อยลง อาจจะเนื่องมาจากขนาดเขื่องขององค์พระ และพระมีจำนวนน้อยหาพบยาก แต่ในส่วนของพุทธคุณนั้นสูงไปด้วยด้านโภคทรัพย์ แคล้วคลาดครับ

ครับในวันนี้ผมก็ได้นำรูปพระกำแพงขาโต๊ะ เนื้อชินตะกั่วสนิมแดงมาให้ชมกันเช่นเคยครับ

ชมรมพระเครื่อง แทน ท่าพระจันทร์ ด้วยความจริงใจ www.khaosod.co.th