พระพิฆเนศ

พระพิฆเณศร์ เมืองคอน เนื้อทองแดงเถื่อน พระพิฆเนศ เมืองนครเป็นพระกรุเก่าสมัยกรุงศรีอยุธยา ที่สร้างขึ้นโดยพระเกจิอาจารย์เมืองศรีวิชัย หรือ นครศรีธรรมราช พระพิฆเณศร์ทองแดงเถื่อน บรรจุไว้ตามกรุวัดต่างๆ 

     ตามตำนานกล่าวว่า เมื่อครั้ง พระเจ้าศรีธรรมโศกราช ได้สร้าง เมืองนครศรีธรรมราช ขึ้นใหม่ๆ ได้เกิด โรคห่าระบาด ผู้คนล้มตายเป็นอันมาก จึงคิดแก้อาถรรพณ์ โดยการสร้าง เงินตรานะโม โปรยปรายไปรอบกำแพงเมือง และศาสนสถาน เงินตรานะโม เป็นเนื้อนวโลหะ (เนื้อเก้า) ประกอบด้วย เนื้อทองคำ เนื้อทองอุไร เนื้อทองแดง เนื้อเงิน เนื้อสังกะสี เนื้อเหล็ก เนื้อปรอท เนื้อพลวง และเนื้อตะกั่ว หล่อหลอมเป็นเนื้ออันเดียวกัน โดยมีว่านยาบางชนิดเป็นตัวผสมผสาน มีสัณฐานกลมแบน เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3-4 มิลลิเมตร ด้านหนึ่งสลักตัวอักษรอินเดียโบราณเป็นตัวอักษร น หมายถึง นะโม แปลว่า ความนอบน้อม ปัจจุบันนี้ถือว่าเป็น เครื่องรางของขลัง อย่างหนึ่งที่นักสะสมพระเครื่องนิยมชมชอบกันมาก และค่อนจะหาของแท้ได้ยาก แต่อย่างไรก็ตาม การที่ เมืองนครศรีธรรมราช ได้ติดต่อกับชาวต่างชาติมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 7-8 เป็นต้นมา จนถึงราวพุทธศตวรรษที่ 9-10 เมืองนครศรีธรรมราช จึงได้รับอิทธิพลของศาสนาพราหมณ์เป็นอย่างมาก ดังที่ได้ขุดพบหลักฐานเป็นเทวรูป พระวิษณุ เนื้อศิลา ซึ่งมีอายุเก่าแก่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่นครศรีธรรมราชถึง 3 องค์ด้วยกัน และยังมี เทวสถาน อีกหลายแห่ง เช่น ฐานพระสยม หรือ พระสยมภูวนาถ ตั้งอยู่ริมถนนหลังพระบรมธาตุ ตอนใกล้สี่แยกท่าชี อำเภอเมือง ฐานพระสยม ก็คือ หอพระอิศวร นั่นเอง

      นอกจากนี้ยังมี หอพระนารายณ์ อันเป็นเทวสถานในลัทธิไวษณพนิกาย เป็นเทวสถานที่ประดิษฐานเทวรูป พระวิษณุเทพ เทพสำคัญแห่งนิกายซึ่งเป็นเทวรูปที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ปัจจุบันตั้งอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินครศรีธรรมราช หอพระนารายณ์ อยู่ริมถนนราชดำเนิน อำเภอเมือง หอพระอิศวร เป็นเทวสถานในลัทธิไศวนิกาย อยู่ตรงข้ามหอพระนารายณ์ ด้านใต้มีเสาชิงช้าซึ่งสร้างขึ้นมาใหม่แทนของเก่า สำหรับใช้ใน พิธีตรียัมปวาย ของพราหมณ์เมืองนครศรีธรรมราช แต่สำหรับ พระพิฆเนศวร์ (พระพิฆเนศ) หรือ พระคเณศ เป็นเทพองค์หนึ่งในศาสนาพราหมณ์ และฮินดู ตามความเชื่อว่าเป็น เทพแห่งศิลปะความรู้ และความสำเร็จ ถ้าหากบูชาจะป้องกันความขัดแย้ง และชนะในอุปสรรคทั้งปวงเป็นเทพเหนือการรจนาหนังสือใดๆจึงพบว่าชาวฮินดูจะ กล่าวคำกราบไหว้ พระพิฆเณศร์ เมื่อจะแต่งหนังสือ โดยเฉพาะวรรณคดีอินเดียจะไหว้ พระพิฆเณศร์ ด้วยโศลกบทแรก เนื่องเพราะพระพิฆเณศร์ เป็นเทพแห่งการชนะอุปสรรคทั้งปวง คือขจัดความขัดข้องทั้งมวล อำนวยความสำเร็จให้แก่กิจกรรมต่างๆ

ดังนั้นชาวฮินดูจึงนิยมกราบไหว้ พระพิฆเณศร์ ก่อนกระทำการใด คำกราบไหว้ พระพิฆเณศร์ หรือ พระคเณศ มีว่า

คเณศาย นมะ ขอนบน้อมแด่พระคเณศ

หฺริ โอม ศรีคณปตาย นมะ หริ โอม

ข้าพเจ้าขอนบพระคณหบดีผู้มีศรี นอกจากนี้ พระพิฆเณศร์ ยังเป็น เทพแห่งศิลปะวิทยา ทุกแขนงอีกด้วย จึงไม่เพียงแต่กรมศิลปากรจะใช้รูป พระพิฆเณศร์ เป็นตราสัญลักษณ์ เท่านั้น แต่บรรดาผู้มีอาชีพในด้านการแสดงและนักเขียน ก็นิยมบูชาพระพิฆเณศร์ เป็นอย่างมากด้วยเช่นกัน พระพิฆเณศร์ มีหลายชื่อด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น พระคเณศ พระคณบดี คณนายก ( ผู้เป็นใหญ่ในคณะเทพ) วิฆนราช ( ผู้เป็นใหญ่ในความติดขัด) วิฆนนาศน์ ( ผู้ขจัดความขัดข้อง) กรีมุจ ( ผู้มีหน้าเป็นช้าง) เอกทันต์ ( ผู้มีงาเดียว) อาขุรถ ( ผู้ทรงหนูเป็นพาหนะ) สัพโพทร ( ผู้มีท้องย้อย) ลัมพกรรณ ( ผู้มีหูยาน) พระนามของ พระคเณศ ทั้งหลายล้วนมาจากลักษณะของพระคเณศ ทั้งสิ้น

     ตำนานการกำเนิดของ "พระพิฆเณศร์" นั้น มีกล่าวกันไปต่างๆ กัน ตามแต่ละชาติจะเขียนขึ้นมา จึงมีหลายตำนานตามความเชื่อและความนับถือ และรูปลักษณ์ของ พระพิฆเณศร์ มีไปตามคติความเชื่อของแต่ละชาติ พระพิฆเณศร์ โดยปกติถือ งาช้างข้างหนึ่ง แต่ของธิเบต จีน ญี่ปุ่น จะถือ หัวผักกาดมีใบสามแฉกคล้ายตรี หรือ วชิราวุธ ของอินเดียท้องจะพลุ้ย และมีงาเดียว ส่วนของไทย ท้องไม่พลุ้ย อย่างอินเดีย และบางครั้ง มีงาครบทั้ง 2 ข้าง พระพิฆเณศร์ มีถึง 51 ปาง จึงมีรูปลักษณะท่าทางมากมาย และบางทีก็มีหลายพระหัตถ์ จึงมีสิ่งของที่ทรงถือในพระหัตถ์แตกต่างกันออกไป เช่น ถือขวาน ค้อน จักร ตรี เชือกบาศ งา ส้ม ขนมต้ม บางปางถือพิณ เรียกว่า อุฉิษฐิ นอกจากถือพิณยังทรงถือดอกบัวและทับทิมอีกด้วย
แต่อย่างไรก็ตามพระพิฆเณศร์ ที่เป็นรูปหล่อขนาดเล็ก ที่มีการขุดพบกันที่จังหวัด นครศรีธรรมราช ในวัดโบราณที่ร้างไปแล้ว และตามบริเวณพุทธสถาน เทวสถาน ยังคงหาหลักฐานแน่ชัดไม่ได้ว่า สร้างขึ้นเมื่อใด ใครสร้างขึ้นมา หากแต่เป็นที่นิยมของนักสะสมพระเครื่องเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะชาวปักษ์ใต้ และที่แปลกก็คือ ในบางองค์ที่พบ ยกพระหัตถ์ขึ้นปิดตา ก็มี รูปลักษณะ เป็นรูปลอยองค์ บนพระเศียรและด้านหลังจะปรากฏเส้นอักขระตัวอุ นอกจากนั้นในบางองค์ยังมีรูป " ดอกจัน" อันเป็นเอกลักษณ์สำคัญของพระกรุเมืองนครศรีธรรมราชอีกด้วย ขนาดขององค์ พระพิฆเณศร์ จะเล็กใหญ่ไม่เท่ากัน และจะไม่เหมือนกันทุกองค์ อาจจะคล้ายกันในบางส่วน แต่จะไม่เหมือนกันทุกอย่าง เข้าใจว่าเป็นการหล่อสร้างทีละองค์ เนื้อโลหะที่พบจะมีทั้ง เนื้อทองแดงเถื่อน เนื้อสำริด เนื้อทองดอกบวบ โดยเฉพาะ เนื้อทองแดงเถื่อน กับ เนื้อสำริด

ขอบคุณรูปและข้อมูลจาก หนังสือพระเครื่องล้ำค่าเมืองใต้  โดยคุณชัยนฤทธิ์ พันธุ์ทอง
เส้นทางนักพระเครื่อง ชัยนฤทธิ์ พันธุ์ทอง 1
เส้นทางนักพระเครื่อง ชัยนฤทธิ์ พันธุ์ทอง 2
และต้องขอบคุณเจ้าของพระเครื่องแต่ละองค์ที่มีรูปอยู่ในหนังสือ
สารบัญพระเครื่องเมืองนคร ในส่วนนี้ไม่มีพระเครื่องให้เช่า ทำขึ้นมาเพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาและสะสม