บทเรียนครั้งใหญ่ในวงการพระเครื่อง กับวัตถุมงคลจตุคามรามเทพ ในช่วงปี 2550 ที่ผ่านมา ในวงการวัตถุมงคลบ้านของเรารวมถึงคนไทยทั้งประเทศ คงจะยังไม่มีใครลืมบรรยากาศของการตื่นตัวจนถึงกระแสของความคึกคัก กระแสการเช่าบูชาวัตถุมงคล องค์จตุคามรามเทพ ที่ถือเป็นประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งของประเทศเลยก็ว่าได้ จากกระแสความนิยมในด้านความศรัทธา เมื่อบวกกับกระแสของผู้เข้ามาในความเป็นธุรกิจการสร้างองค์พ่อจตุคามรามเทพที่ผ่านมาจึงเปรียบเสมือนน้ำหลากที่มือใครยาวสาวได้สาวเอา จนเรียกว่ามีการสร้างแข่งกัน 

ถ้าทั่วประเทศในปี ๒๕๐๐ คงจะมีไม่ต่ำกว่าพันรุ่น บรรยากาศของเมืองนครศรีธรรมราช รถแห่ประชาสัมพันธ์ในแต่ละรุ่น วิ่งถี่ตามกันจนแทบฟังไม่รู้เรื่อง ศาลหลักเมือง รวมถึงที่วัดพระธาตุฯ คราคร่ำไปด้วยผู้คนจากทั่วสารทิศ เที่ยวบินธรรมดาจาก ๒-๓ เที่ยวต่อวัน เพิ่มเป็น ๗ เที่ยวต่อวัน เศรษฐกิจของเมืองนครฯเฟื่องฟูขึ้นอย่างเห็นๆ ในตัวเมืองต่างเต็มไปด้วยแผ่นป้ายไวนิ่วโฆษณาการสร้างจตุคามฯ เกือบจะทุกห้างร้าน ข้อมูลทางเศรษฐกิจของประเทศว่ากันว่ามีเงินสะพัดทางสื่อประชาสัมพันธ์การสร้างจตุคามฯ ตกปีละหลายพันล้านบาท ติดอันดับเป็นธุรกิจที่สร้างรายได้อย่างงดงามในระดับต้นๆ ของประเทศเลยทีเดียว จากผลพวงที่ตามมาดังกล่าวจึงส่งผลกระทบอย่างแรงด้วยสภาวการณ์จตุคามฯ ล้นตลาดซึ่งทิ้งบทเรียนบทใหญ่ ทั้งฝากบาดแผลไว้กับบุคคลทั่วไป ทั้งนอกและในวงการจะต้องจดจำกันไม่มากก็น้อย

เริ่มจากผู้ขายซึ่งเริ่มแต่เดิมทีธุรกิจของการเปิดให้เช่าบูชาวัตถุมงคลจะอยู่ในกลุ่มของบุคคลที่อยู่ในแวดวงวัตถุมงคลเดิมอยู่แล้ว ด้วยงานดังกล่าวเป็นงานเฉพาะบุคคล ซึ่งต้องใช้ความรู้ความสามารถในการประกอบการ พอเกิดกระแสจตุคามฯเฟื่องขึ้น บุคคลจากหลากหลายอาชีพ ต่างก็แห่กันเข้ามาเปิดตู้เปิดศูนย์ รับจองกันอย่างกับดอกเห็ด เพราะไม่ต้องใช้ความรู้ความสามารถอะไรมาก เพียงแค่เปิดใบจองรับเงิน ส่งยอด และรอรับของส่งของให้ลูกค้าเป็นหลัก กินเปอร์เซ็นต์จากค่าจองอยู่ที่ ๑๐-๒๐ เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้อยู่ที่ความมีชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือของศูนย์เป็นหลัก ยิ่งเปิดรับจองหลายรุ่นและอยู่บนห้างด้วยแล้วจำนวนเงินหมุนเวียนวันๆ คงไม่ต้องพูดถึง ส่วนใหญ่ปัญหาที่เกิดขึ้นกับศูนย์รับจองหรือผู้ขายนั้น อันดับแรกคงจะเป็นเรื่องการบริหารจัดการเรื่องการเงิน เพราะแน่นอนว่าเงินจากการรับจองแต่ละรุ่นย่อมปนเปกันอย่างแยกไม่ออก ไหนจะเป็นเงินจากค่าเช่าค่าบูชาวัตถุมงคลของตน แต่ละศูนย์จึงมักมีการจับแพะชนแกะ เวลาปิดยอดในแต่ละรุ่นที่ไม่ตรงกัน และไหนจะต้องตัดวัตถุมงคลบางส่วนเก็บไว้เพื่อเก็งกำไรในอนาคต 

ในกรณีดังกล่าวหากผู้ขายหรือเจ้าของศูนย์รายใดไม่มีความละเอียดในด้านการเงินพอ หรือใช้จ่ายเงินมือเติบ งานนี้เห็นมานักต่อนักแล้วคือ ปิดศูนย์ล่องหนเกือบทุกราย หรือบางศูนย์ใจใหญ่จัดของเข้าร้านแบบไม่ลืมหูลืมตา พอวัตถุมงคลออกมา ไม่เป็นไปตามโบรชัวร์ อย่างนี้ถ้าลงทุนเก็บไว้หลายรุ่นก็มีหวังต้องม้วนเสื่อกลับบ้านเช่นกัน ซึ่งผมกล้าพูดได้เลยว่าผู้ขายจำนวนมากต่างมีวัตถุมงคลจตุคามฯ ในรุ่นที่ค่อนข้างไร้อนาคต เก็บสะสมไว้ไม่มากก็น้อย ถ้ารวมกันหลายศูนย์ก็คงจะเป็นหนี้สูญจำนวนมหาศาล 

นี่คือบทเรียนบทใหญ่ของผู้ขายจตุคามฯที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ยังไม่รวบถึงกรณีผู้สร้างผัดวันประกันพรุ่ง ไม่ส่งวัตถุมงคลตามระยะเวลาที่กำหนด มิหนำซ้ำกลายเป็นโรคเลื่อนอย่างไม่มีทีท่าว่าจะได้ของ ส่งผลให้ศูนย์จองจำนวนมากต่างเสียเครดิตไปตามๆ กัน จนเกิดกระทบกระทั่งกันทางอารมณ์ ระหว่างศูนย์กับลูกค้ามานักต่อนักแล้ว จนต้องมาเริ่มต้นสร้างศรัทธากับลูกค้ากันใหม่บางศูนย์ต้องถึงขนาดขอเปลี่ยนวัตถุมงคลรุ่นอื่นให้ลูกค้าแทน และมีหลายศูนย์ที่ต้องคืนเงินให้ลูกค้าด้วยเป็นการรักษาหน้าของศูนย์ตัวเอง ทั้งหมดที่กล่าวมานี้คงจะเป็นบทเรียนครั้งสำคัญที่ผู้ขายหรือศูนย์รับจอง คงจะต้องจดจำกันไปอีกนานทีเดียว

ทีนี้ขอพูดถึง นักเล่นหรือผู้เช่าบ้างผู้เช่าที่เป็นผู้เล่นธรรมดา บุคคลเหล่านี้จะน่าสงสารที่สุด เพราะจากกระแสที่โหมโฆษณา ทำให้บุคคลจากทุกระดับชั้น จากที่ไม่เคยเช่าหา หรือจองวัตถุมงคลใดๆ ต่างกลับวิ่งจองสะสมวัตถุมงคลขององค์พ่อจตุคามฯ เป็นว่าเล่น  เงินจากลูกค้าเหล่านี้จะสะพัดไปทั่วทุกหัวระแหงที่มีการเปิดให้เช่าบูชานักเล่นจำนวนมากจะวนเวียนเข้าออกศูนย์จองเป็นว่าเล่น เรียกกันว่ารุ่นที่จองยังไม่ทันได้รับของ แต่กลับจองรุ่นต่อๆ มาเป็นบัญชีหางว่าว 

ผู้เช่าจำนวนมากเพียงแค่เห็นโฆษณาทางหน้าหนังสือพิมพ์ ก็วิ่งจองอย่างขาดการพิจารณา สุดท้ายหลายรายต้องมานั่งช้ำใจกับวัตถุมงคลที่ไม่ได้ดั่งใจ คอยแล้วคอยอีกกว่าจะได้วัตถุมงคล ซ้ำร้ายศูนย์รับจองที่ตนจอง กลับปิดศูนย์หายเข้ากลีบเมฆ ต้องสูญเสียทั้งเงินทั้งเวลา และความรู้สึก และคงจะฝังใจกับวงการวัตถุมงคลไปนานพอสมควรทีเดียว หากจะพูดถึงพวกนักเล่นประเภทเก็งกำไรบ้างบุคคลเหล่านี้เมื่อมีการเช่าจองวัตถุมงคล หรือได้เห็นความเคลื่อนไหวของราคาค่าเช่าบูชาที่เปลี่ยนไป อาจจะด้วยหัวทางธุรกิจ หรือผลกำไร จึงทุ่มลงทุนด้วยการกว้านจองวัตถุมงคลในรุ่นต่างๆ ที่ตนเองติดตามข่าวสาร เพื่อจะได้นำออกขายเพื่อเก็งกำไร ภายหลังที่วัตถุมงคลออกสู่ตลาดแต่ส่วนมากหากเป็นรุ่นที่เปิดรับจองที่เป็นรุ่นที่เกิดกระแสการปั่นราคาด้วยแล้ว เรียกว่าไม่ต้องรอขายตอนวัตถุมงคลออก หากแต่เป็นการ ขายใบจองบวกราคากันเลยทีเดียว 

บุคคลประเภทนี้มักจะมีหัวทางด้านการตลาดพอสมควรในช่วงแรกของกระแสน่าจะได้รับกำไรจากการให้เช่าบูชาจนติดใจ เพราะนอกจากการเปิดให้เช่าจอง หรือขายใบจองโดยปกติทั่วไปแล้ว ยิ่งเป็นประเภทงานที่ออกมากลายเป็นวัตถุมงคลด้อยคุณภาพคงต้องเจ็บช้ำกันไปอีกนานเลยทีเดียว นี่ก็เป็นบทเรียนที่นักเล่นนักเก็งกำไรโชคร้าย ที่คงจำกันได้ดีเช่นกัน ขณะเดียวกันก็มี วัดต่างๆ ก็ประสบปัญหาเดือดเนื้อร้อนใจในยุคจตุคามฯ เฟื่องฟูไม่แพ้กัน เกิดจากพวกนักธุรกิจหัวใส หรือนายทุน ที่วิ่งติดต่อกับวัด โดยยื่นข้อเสนอจะสร้างโน่นสร้างนี่ เท่าที่วัดต้องการ หรือข้อเสนอจะบริจาคเงินให้วัด ๓-๔ล้านบาทบ้าง    

กรณีนี้หากเป็นประเภทเจอนายทุนที่ดีก็ดีไปแต่ถ้าเป็นประเภทมาติดต่อแล้วเงียบหายไป แต่กลับไปปั๊มพระมาเป็นว่าเล่น ออกขาย ออกโฆษณา เรียกว่าเงินนั้นรับอย่างเดียว ขายได้แล้วไม่ให้ กลับผลักภาระค่าใช้จ่ายไว้วัด งานนี้ก็คงมีวัดจำนวนมากที่ต้องแบกรับหนี้สิน โดยไม่ได้อะไรเลย และต้องมานั่งช้ำใจกับบทเรียนบทใหญ่ กับกระแสจตุคามฯ ที่ผ่านมาเช่นกัน คมชัดลึก