พระพุทธรูปปางถวายเนตร

 พระพุทธรูปปางถวายเนตร วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร พระพุทธรูปอยู่ในอิริยาบถยืน ลืมพระเนตรทั้งสองเพ่งไปข้างหน้า พระหัตถ์ทั้งสองห้อยลงมาประสานกันอยู่ข้างหน้าระหว่างพระเพลา (ตัก) พระหัตถ์ขวาซ้อนเหลื่อมอยู่บนพระหัตถซ้าย อยู่ในอาการสังวรทอดพระเนตรต้นพระศรีมหาโพธิ์

ประวัติพระพุทธรูปปางถวายเนตร และที่มาของ ปางถวายเนตร สร้างขึ้นตามตอนหนึ่งของพุทธประวัติที่ ว่า ครั้นพระบรมโพธิสัตว์เจ้า ได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นพระอรหันต์สัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว พระองค์ก็เสด็จประทับเสวยวิมุตติสุขอยู่ที่ต้น ศรีมหาโพธิ์ ๗ วันแล้ว ก็เสด็จจากร่มพระศรีมหาโพธิ์ไปยืนกลางแจ้ง ทางทิศ อีสานของต้นศรีมหาโพธิ์นั้น ทอดพระเนตรต้นศรีมหาโพธิ์โดยไม่กะพริบพระ เนตร ด้วยพระอิริยาบถนั้น ๗ วัน สถานที่ยืนทอดพระเนตรต้นศรีมหาโพธิ์นั้น เป็นนิมิตมหามงคล ปรากฏชื่อว่า อนิมิสสเจดีย์ พระพุทธจริยาที่ทรงเพิ่งจ้อง พระเนตรดูต้นศรีมหาโพธิ์ โดยมิได้ทรงกะพริบ พระเนตรถึง ๗ วันนี้ เป็นเหตุ แห่งการสร้างพระพุทธรูปปางนี้ เรียกว่า ปางถวายเนตร

พระพุทธรูปปางถวายเนตร นี้อยู่ในพระอิริยาบถยืน ลืมพระเนตร ทั้งสองข้างเพ่งไปข้างหน้า ทอดพระเนตรดูต้นศรีโพธิ์พฤกษ์ พระหัตถ์ทั้งสองลง มาประสานกันอยู่ข้างหน้าระหว่างพระเพลา พระหัตถ์ขาวทับพระหัตถ์ซ้าย อยู่ใน อาการสังวร