เหรียญพระพุทธโสธร รุ่นแรก ปี พ.ศ.2460

เหรียญพระพุทธโสธร วัดโสธรวรารามวรวิหาร จ.ฉะเชิงเทรา
"หลวงพ่อโสธร" เป็นพระพุทธรูปที่ชาวไทยให้ความเลื่อมใสศรัทธามาอย่างยาวนาน ประดิษฐาน ณ พระอุโบสถวัดโสธรวรารามวรวิหาร จ.ฉะเชิงเทรา ด้วยความนิยมจากประชาชนอย่างมากมายทั่วประเทศ ทำให้มีการจัดสร้างเป็น เหรียญหลวงพ่อโสธร ที่ผู้นิยมสะสมพระเครื่องให้ความสนใจซึ่ง พระเหรียญหลวงพ่อโสธร เป็นที่นิยมในตลาดไม่ต่ำกว่า 10 รุ่นแต่พระเหรียญหลวงพ่อโสธรที่ได้รับความนิยมมากที่สุด คือ เหรียญหลวงพ่อโสธรรุ่นแรก ปี พ.ศ.2460 ที่นับว่าเป็น สุดยอดวัตถุมงคลหลวงพ่อโสธร และถือได้ว่า "เหรียญหลวงพ่อโสธร รุ่นแรก" เป็นเหรียญพระพุทธที่มีราคาแพงที่สุดในประเทศ

 
เหรียญหลวงพ่อโสธร รุ่นแรก ปี พ.ศ.2460 (รูปจากหนังสือศรัทธาแห่งสยาม)

เหรียญหลวงพ่อโสธร รุ่นแรก ปี พ.ศ.2460 สร้างขึ้นในสมัยพระอาจารย์หลิน (เป็นรักษาการเจ้าอาวาสวัดโสธร) โดยขุนศิริราชภักดี (เล้ง สันธนะกุล) มัคนายก เป็นผู้ดำเนินการจัดสร้างเพื่อสมนาคุณผู้บริจาคซ่อมฐานชุกชีหลวงพ่อโสธร

เหรียญพระพุทธโสธร รุ่นแรก เป็นเหรียญพิมพ์ทรงอาร์มข้างเลื่อย เหรียญพระพุทธโสธร วัดโสธรวรารามวรวิหาร รุ่นแรก มีชนิดเนื้อโลหะ 4 ชนิด คือ ทองคำ เงิน สำริด ทองแดง เหรียญหลวงพ่อโสธร ด้านหน้ารูปหลวงพ่อโสธร สลัก "พ.ศ.2460" ใต้ฐาน จุดสังเกตอาสนะคม ติ่งหูแตก 2 แฉก ข้างหลวงพ่อ สลัก "พระพุทธโสทร" (ใช้ ท.ทหาร) เมืองฉเชิงเทรา (ไม่มีสระอะ) ด้านหลัง เหรียญพระพุทธโสธร เป็นพิมพ์ยันต์ใหญ่ อักขระคมชัด เป็นเหรียญที่มีการทำปลอมเลียนแบบมาก แต่ของปลอมยังขาดความคมชัดของตัวอักษรและอาสนะ ดังนั้น ก่อนเช่าบูชาต้องพิจารณาอย่างละเอียดรอบคอบ วัดโสธรวรารามวรวิหาร เดิมมีชื่อว่า "วัดหงส์" มีหลักฐานว่าสร้างขึ้นมาตั้งแต่ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ครั้งเวลาล่วงผ่านมา แม่น้ำบางปะกงได้ไหลกัดเซาะตลิ่งพังลงมา วัดหงส์จึงหมดไปชาวเมืองจึงดำริให้มีการสร้างวัดขึ้นใหม่ถัดขึ้นมาห่างจาก ตลิ่งของแม่น้ำบางปะกงและเปลี่ยนชื่อวัดเป็น "วัดเสาธงทอน" เหตุที่เปลี่ยนเป็นชื่อ เพราะเสาหงส์ที่มีอยู่เป็นเสาธงหักลงมา กาลเวลาเนิ่นนานต่อมา มีการเรียกเพี้ยนเปลี่ยนเป็นชื่อ "วัดโสธร"

สำหรับประวัติหลวงพ่อโสธรนั้น มีเรื่องราวมาแต่ครั้งโบราณว่า ในยุคกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย มีพระพุทธรูปลอยน้ำมา3องค์ด้วยกันที่แม่น้ำบางปะกง ชาวบ้านเห็นพระพุทธรูปลอยน้ำมาทั้ง 3องค์ จึงช่วยกันอัญเชิญขึ้นมาบนฝั่งแต่ก็ไม่สำเร็จ กระทั่งเกิดปาฏิหาริย์ กระแสน้ำปั่นป่วนขึ้นมาเป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่งนักทำให้พระพุทธรูปทั้ง 3 องค์จมหายลับไปท่ามกลางความเสียดายของชาวบ้าน ต่อมาพระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ลอยน้ำไปเรื่อยๆ องค์หนึ่งลอยไปทางบางพลีไปผุดขึ้นที่ลำคลองวัดบางพลี จ.สมุทรปราการ ชาวบ้านอัญเชิญประดิษฐานเอาไว้ที่วัดบางพลี อีกองค์หนึ่งลอยไปที่บริเวณบ้านแหลม จ.สมุทรสงครามั้ชาวบ้านอัญเชิญไปประดิษฐานที่วัดบ้านแหลมหรือวัดเพชรสมุทรวรวิหารอีกองค์หนึ่งผุดขึ้นที่หน้าวัดเสาธงทอนหรือ "วัดโสธร" ริมแม่น้ำบางปะกงมีชาวบ้านช่วยกันฉุดลากขึ้นมาด้วยเชือกแต่ไม่สำเร็จ มีผู้เสนอให้ไปเชิญอาจารย์ผู้ที่มีความรู้ด้านเวทมนต์คาถามาทำพิธีอัญเชิญ พระพุทธรูปองค์นี้ขึ้นมาให้สำเร็จ
อาจารย์ผู้ทรงวิทยาคม ได้ประกอบพิธีตั้งศาลเพียงตาตามแบบโบราณพิธีแล้วเอาสายสิญจน์ไปคล้องที่พระหัตถ์ ปรากฏว่าสามารถอัญเชิญขึ้นบนฝั่งริมตลิ่งวัดเสาธงทอนได้อย่างง่ายดาย ชาวบ้านได้อัญเชิญเข้าไปประดิษฐานในพระอุโบสถทันที

พระพุทธรูปลอยน้ำองค์นี้ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยลงรักปิดทอง ศิลปะล้านช้างหน้าตักกว้าง1.65 เมตรสูง1.48 เมตร ชาวบ้านเรียกขาน หลวงพ่อโสธร ตามชื่อวัดบางท่านเรียก วัดพระพุทธโสธร ตราบจนทุกวันนี้ พระบูชาหลวงพ่อโสธร ปี 2497 คาถาบูชาหลวงพ่อโสธร
ที่มา...หนังสือพิมพ์ข่าวสด คอลัมน์ ส่องเหรียญเด่น