พระนามพระประธาน

ประเทศไทย มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถวัดพระ ศรีรัตนศาสดาราม หรือ "วัดพระแก้ว" พระนามว่า "พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร" เรียกกันโดยทั่วไปว่า "พระแก้วมรกต"

ส่วนพระพุทธรูปสำคัญองค์อื่นๆ ที่ประดิษฐานอยู่ตามวัดต่างๆ พระนามอาจพอเป็นที่รู้จักบ้าง หรือไม่เป็นที่รู้จักเลยนั้น มีอีกมากมาย

วัดสำคัญในกรุงเทพฯ พระพุทธรูป พระประธาน ประจำพระอุโบสถ มีพระนามเกือบทั้งนั้น บางองค์คนทั่วไปรู้ชื่อรู้นามเป็นอย่างดีแต่ไม่เคยเรียกให้ติดปาก บางองค์มีพระนามแต่คนทั่วไปไม่เคยรู้ หรือรู้เพียงแค่ว่างดงาม เก่าแก่ และศักดิ์สิทธิ์

พระนาม พระพุทธรูปประธานประจำพระอุโบสถวัดสำคัญในกรุงเทพฯ เช่น

วัดพระเชตุพนฯ พระประธานมีพระนามว่า "พระพุทธเทวปฏิมากร" "วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์-พระศรีสรรเพชญ์" "วัดสุทัศน์-พระพุทธตรีโลกเชฏฐ์" "วัดอรุณราชวราราม-พุทธธรรมมิศรราชโลกธาตุดิลก" "วัดราชประดิษฐ์-พระพุทธสิหิงคปฏิมากร"

"วัดราชบพิธ-พระพุทธอังคีรส" "วัดบวรนิเวศ-พระพุทธสุวรรณเขต" "วัดเบญจมบพิตร-พระพุทธชินราช" "วัดราชโอรสาราม-พระพุทธอนันตคุณอดุลยญาณบพิตร" "วัดพระศรีมหาธาตุ-พระศรีสัมพุทธมุนี" "วัดชนะสงคราม-พระพุทธนรสีห์ตรีโลกเชฏฐ์ มเหทธิศักดิ์ ปูชนียะชยันตะโคดม บรมศาสดาอนาวรญาณ"

"วัดราชบุรณะ-พระพุทธมหาราช" "วัดราชาธิวาส-พระสัมพุทธวัฒโนภาส" "วัดโสมนัส-พระสัมมาสัมพุทธสิริ" "วัดปทุมคงคา-พระพุทธมหาชนก" "วัดบรมนิวาส-พระทศพลญาณ" "วัดหงส์รัตนาราม-หลวงพ่อแสน" "วัดชัยพฤกษมาลา-พระพุทธชัยมงคล"

"วัดไตรมิตร-พระพุทธทศพลญาณ" "วัดประยุรวงศาวาส-สมเด็จพระพุทธธรรมวิเชฏฐศาสดา" "วัดพิชญยาติการาม-สมเด็จพระสิทธารถพุทธเจ้า" "วัดปทุมวนาราม-พระไส หรือพระสายน์" "วัดราชนัดดาราม-พระเสฏฐตมุนี" "วัดปรินายก-พระสุรภีพุทธพิมพ์" "วัดตรีทศเทพ-พระพุทธนวราชบพิธ" "วัดเทพธิดาราม-พระพุทธเทววิลาศ"

"วัดราชผาติการาม-หลวงพ่อสุก" "วัดเทวราชกุญชร-พระพุทธเทวราชปฏิมากร" "วัดสัมพันธวงศ์-พระพุทธนราสภะ" "วัดเครือวัลย์-พระพุทธสรรเพชร" "วัดอินทาราม-พระพุทธชินวร" "วัดทองธรรมชาติ-พระพุทธชินชาติมาศธรรมคุณ" "วัดหนัง-หลวงพ่อสุโข"

"วัดอัปสรสวรรค์-มีพระประธาน 28 องค์-เฉพาะองค์บนสุด พระพุทธตัณหังกร องค์หน้าสุด พระพุทธโคดม" "วัดชัยชนะสงคราม-พระพุทธสิงมุนินทร์ธรรมบดินทร์โลกนาถเทวนรชาติอภิปูชนีย์" "วัดคฤหบดี-พระแซกคำ" "วัดปากน้ำ-พระพุทธมหามงคล" "วัดนิมมานรดี-หลวงพ่อเกษ" "วัดพระราม 9-พระพุทธกาญจนธรรมสถิต" เป็นต้น

พระประธานหลายองค์มีพระนามที่ได้รับพระราชทาน บางองค์ที่มาของพระนามเกิดจากพุทธลักษณะเฉพาะ เช่น ครั้งหนึ่งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จมาถวายผ้าพระกฐิน ณ วัดระฆังโฆษิตาราม ทรงมีพระราชดำรัสแก่ผู้เข้าเฝ้าใกล้ชิดว่า ไปวัดไหนไม่เหมือนมาวัดระฆังฯ พอเข้าประตูโบสถ์พระประธานยิ้มรับฟ้าทุกที พระประธานวัดระฆังโฆษิตารามจึงได้พระนามว่า "พระประธานยิ้มรับฟ้า" นับแต่บัดนั้นมา

คอลัมน์ หน้าต่างศาสนา ที่มาหนังสือพิมพ์ข่าวสด  ฉบับที่ 6743
ปราณสุวีร์ อาวอร่ามรัศมิ์ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ