หลวงปู่ถิน สารานุโม วัดบ้านดงเมืองน้อย

" หลวงปู่ถิน สารานุโม" หรือ "พระครูนิเทศธรรมโกศล" เป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่อีกรูปหนึ่งของเมืองมหาสารคาม ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระที่เคร่งครัดระเบียบวินัย ใส่ใจด้านการปฏิบัติกัมมัฏฐาน ปัจจุบัน พระครูนิเทศธรรมโกศล สิริอายุ 93 พรรษา 73 ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบ้านดงเมืองน้อย และที่ปรึกษาเจ้าคณะตำบลดงเมือง ต.ดงเมือง อ.ยางสีสุราช จ.มหาสารคาม 

ประวัติหลวงปู่ถิน สารานุโม "พระครูนิเทศธรรมโกศล" วัดบ้านดงเมืองน้อย
อัตโนประวัติ พระครูนิเทศธรรมโกศล มีนามเดิมว่า ถิน ธรรมสุวรรณ เกิดเมื่อปี พ.ศ.2459 ณ บ้านดงเมืองน้อย ต.ดงเมือง อ.ยางสีสุราช จ.มหาสารคาม โยมบิดา-มารดา ชื่อ นายเขียวและนางโค ธรรมสุวรรณ ครอบครัวประกอบอาชีพทำไร่ทำนา หลังจบการศึกษาชั้นประถมปีที่ 4 จากโรงเรียนประชาบาลในหมู่บ้านแล้ว ได้ออกมาช่วยงานครอบครัวหาเลี้ยงชีพด้วยความขยันขันแข็ง ยามว่างจากงานที่บ้าน ท่านจะเข้าวัดคอยทำงานต่างๆ ช่วยวัด 

ครั้นอายุ 20 ปี ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ณ พัทธสีมาวัดทองนพคุณ อ.พยัคฆภูมิพิสัย จ.มหาสารคาม โดยมีพระครูจันทรศรีตรคุณ เป็นพระอุปัชฌาย์ ภายหลังอุปสมบท ท่านได้เดินทางไปอยู่จำพรรษาศึกษาพระธรรมวินัยที่สำนักเรียนวัดบ้านชาติ อ.พล จ.ขอนแก่น มุมานะศึกษาเล่าเรียนจนถึงปี พ.ศ.2482 สามารถสอบได้นักธรรมชั้นเอก นอกจากนี้ ยังศึกษามูลกัจจายน์และเรียนบาลีธรรมบทแปลภาคหนึ่งถึงภาคแปดได้อย่างแตกฉาน ท่านยังให้ความสนใจด้านวิทยาคม ในยุคนั้น หลวงปู่สาธุ์ สุขธัมโม วัดบ้านเหล่า ต.เม็กดำ อ.พยัคฆภูมิพิสัย จ.มหาสารคาม มีชื่อเสียงโด่งดังด้านวิทยาคม ท่านจึงเดินทางไปขอฝากตัวเป็นศิษย์

ต่อมา วัดบ้านดงเมืองน้อย ขาดแคลนพระผู้ใหญ่ที่จะพัฒนาวัดให้เจริญรุ่งเรือง บรรดาญาติโยมจึงได้นิมนต์ให้ท่านมาจำพรรษาอยู่ที่วัดบ้านดงเมืองน้อย ด้วยความเป็นพระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบเคร่งครัดพระธรรมวินัยและเป็นศิษย์หลวง ปู่สาธุ์ ทำให้ชื่อเสียงของท่านเป็นที่รู้จักของพุทธศาสนิกชนในพื้นที่อย่างรวดเร็ว ในแต่ละวันมีผู้เลื่อมใสศรัทธา เดินทางมากราบนมัสการ รับฟังธรรม ประพรมน้ำพระพุทธมนต์จากท่านอย่างไม่ขาดสาย 

สำหรับปัจจัยที่ได้จากการบริจาคศรัทธาของญาติโยม ท่านได้นำมาพัฒนาวัดสร้างสาธารณูปโภค สาธารณูปการ รวมทั้งบริจาคสาธารณกุศลช่วยชุมชน หลวงปู่ถิน ปรารภเสมอว่า ทรัพย์สินเงินทองไม่มีความจำเป็นต่อสมณเพศ เพราะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยศรัทธาของญาติโยม 

ส่วนหลักธรรมที่ท่านพร่ำสอนญาติโยมมาโดยตลอด คือ การรักษาศีล 5 ให้มุ่งทำดีละชั่วแล้วชีวิตจะพานพบแต่สิ่งดีๆ นอกจากเป็นพระเกจิอาจารย์ชื่อดัง หลวงปู่ถินยังเป็นพระนักพัฒนา ทำให้วัดแห่งนี้เจริญรุ่งเรือง ศาสนสถาน และถาวรวัตถุ 

ด้านงานเผยแผ่ สมัยนั้นการคมนาคมลำบาก ไปแสดงธรรมต้องใช้ม้าเป็นพาหนะ นอกจากแสดงธรรมโปรดญาติโยมในท้องถิ่นแล้ว ท่านต้องออกอบรมศีลธรรมในท้องถิ่นอื่น และตามโรงเรียนต่างๆ นับเป็นงานที่หนักมาก หลวงปู่ถิน ยังเป็นผู้นำชุมชนพาชาวบ้านพัฒนาสาธารณูปโภค พัฒนาถนน พัฒนาแหล่งน้ำ ขุดสระเก็บน้ำไว้ใช้อุปโภคบริโภคแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำช่วงฤดูแล้ง อีกทั้งยังนำชาวบ้านปลูกไม้ผล ไม้ยืนต้นไว้ตามหัวไร่ปลายนา สถานที่ราชการ โรงเรียน วัด และที่สาธารณะประโยชน์ ในวันสำคัญทุกปี 

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ ท่านดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบ้านดงเมืองน้อย รักษาการเจ้าคณะอำเภอกิ่งอำเภอยางสีสุราช พ.ศ.2516 เป็นเจ้าคณะตำบลดงเมือง และพระอุปัชฌาย์

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2517 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นตรีที่ พระครูนิเทศธรรมโกศล พ.ศ.2524 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นโท จนถึงปี พ.ศ.2551 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นเอก ในราชทินนามเดิม ถึงแม้หลวงปู่ถิน จะมีอายุล่วงกว่า 90 ปีแล้ว แต่ไม่เป็นอุปสรรคต่อกิจการงานพระศาสนา ท่านยังคงรับงานนิมนต์เป็นปกติ เนื่องจากมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี หลวงปู่ถิน จึงเป็นเพชรแท้แห่งวงการสงฆ์เมืองมหาสารคามอีกรูป
คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6
เชิด ขันตี ณ พล  ที่มา ฉบับที่ 6702 ข่าวสดรายวัน