"การประกวดและอนุรักษ์ พระบูชา พระเครื่อง และเหรียญคณาจารย์" เป็นกิจกรรมทางสังคมอย่างหนึ่งที่คนจากสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย ให้การสนับสนุนดำเนินการ รวมทั้งร่วมบริจาคเงินทำบุญมาอย่างต่อเนื่อง ส่วนรายได้ที่เกิดจากการจัดงานนั้นมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับคุณภาพและบารมีของผู้จัดงาน ทั้งนี้หากแยกแยะที่มาของรายได้จากการจัดงานนั้น ประกอบด้วย ๑.การจำหน่ายบัตรผ่านประตู ๒.การจำหน่ายกล่องพระ ๓.จากการให้เช่าแผงพระ ๔.เงินบริจาคจากผู้สนับสนุน และ ๕.การประมูลพระเครื่องและวัตถุมงคลในคืนงานเลี้ยงรับรองกรรมการ อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาในรายละเอียดของรายได้แต่ละรายการนั้น สามารถแบ่งออกเป็น ๒ ส่วน คือ  รายได้จากการประกวดพระจริงๆ ประกอบด้วย คือ ๑.การจำหน่ายบัตรผ่านประตู ๒.การจำหน่ายกล่องพระ และ ๓.จากการให้เช่าแผงพระ ส่วนรายได้ที่เกิดจากเงินบริจาคของผู้สนับสนุน และการประมูลของในคืนงานเลี้ยงรับรองกรรมการ มาจากเหตุปัจจัยเดียว คือ "ผู้จัดงานประกวดพระมีบารมากเพียงใด" นั่นเอง ในขณะที่งานประกวดพระของกรมพระธรรมนูญ กระทรวงกลาโหม จัดที่พันธุ์ทิพย์ งามวงศ์วาน ได้ไปประมาณ ๖ ล้านบาท ซึ่งได้เงินพอๆ กับงานประกวดพระของตำรวจภูธรภาค ๘ จ.สุราษฎร์ธานี จัดที่โรงแรมสยามธานี ได้เกือบๆ ๖ ล้านบาท งานมณฑลทหารบกที่ ๑๑ เสธ.ธนะศักดิ์  ชื่นอิ่ม  ผู้บังคับกองพันสารวัตรทหาร ที่เดอะมอลล์ บางแค  ได้เงินไปประมาณ ๔ ล้านบาท และปิดท้ายด้วยมการประกวดการอนุรักษ์พระเครื่องครั้งล่าสุด  ซึ่งขึ้นในวันอาทิตย์ที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ ณ  ศาลาการเปรียญ วัดป่าเลไลยก์ จ.สุพรรณบุรี โดยมี พล.ต.ต.คำรณวิทย์ ธูปกระจ่าง เป็นประธานดำเนินงาน ปรากฏว่าได้ไป ๔,๑๗๕,๖๐๐ บาท ในจำนวนนี้เป็นรายได้จากการประมูลพระเกือบ ๘ แสนบาท

นายสมศักดิ์ ศกุนตนาฎ บรรณาธิการอำนวยการ สำนักพิมพ์คเณศ์พร และประธานชมรมนักข่าว และช่างภาพพระเครื่อง บอกว่า การประมูลพระเครื่องถือว่าเป็นประเพณีปฏิบัติอย่างหนึ่งของงานประกวดพระ ในอดีตเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๕๓๐ ต้นๆ ผู้ดำเนินการจัดงานประกวดพระถือว่ามีบทบาทสำคัญของการจัดการประมูล ศักยภาพของผู้จัดงานถือว่าเป็นสิ่งสำคัญ เช่น องค์กรทหารตำรวจจัด มักจะมีคนมาประมูลพระเครื่องแข่งขัน โดยไม่ได้คิดถึงมูลค่าของนั้นๆ อาจจะพูดได้ว่า พระเครื่องสำคัญเป็นอันดับรอง คนจัดงานหรือองค์กรสำคัญเป็นอันดับต้น

งานประมูลพระเครื่อง ส่วนงานประมูลพระเครื่อง ที่ขึ้นชื่อ ต้องยกให้การประกวดพระของตำรวจภูธรภาค ๔ จ.นครราชสีมา  เมื่อครั้งที่ พล.ต.อ.ประชา พรหมนอก เป็นผู้บัญชาการ ในครั้งนั้นมีการจัดสร้างพระหลวงพ่อครออกมารุ่นหนึ่งเพื่อหารายได้ช่วยเหลือ ตำรวจ ไม่น่าเชื่อเลยว่าพระรุ่นดังกล่าว เนื้อทองคำ มีผู้มาประมูลไปในราคาเกือบ ๓ แสนบาท ทั้งๆ ที่เพิ่งผ่านการปลุกเสกก่อนการจัดงานประกวดพระ ๒-๓ วันเท่านั้น จากนั้นเป็นต้นมาการประมูลของในงานประกวดพระก็ได้รับความนิยมเรื่อยมา และงานประกวดพระที่ขึ้นชื่อว่ามีการประมูลแข่งกันมากที่สุด คือ งานประกวดพระของตำรวจภูธรภาค ๗ และงานประกวดพระของตำรวจภูธร จ.สมุทรปราการ "ของประมูลมีทั้งเป็นที่แสวงหาของวงการพระ และของที่ไม่มีราคา เท่าที่ผ่านมาไม่เคยพบว่ามีการมอบพระชุดเบญจภาคีเพื่อประมูล ส่วนพระอื่นมาทำการประมูลเกือบทุกรุ่น ไม่ว่าจะเป็นพระหลวงปู่ทวดปี ๒๔๙๗ จตุคามรามเทพปี ๒๕๓๐ พระหลวงพ่อเงินวัดบางคลาน พระกรุต่างๆ นอกจากนี้แล้วพระบูชายอดนิยม รวมทั้งเทวรูปยุคต่างๆ ก็มีคนมอบให้งานประมูล" นายสมศักดิ์กล่าว "การจัดงานประกวดพระมีอยู่ ๒ หน่วยงานที่จัดแล้วได้เงินเป็นกอบเป็นกำ หน่วยงานแรกต้องยกให้การจัดงานของตำรวจ ส่วนอีกหน่วยงานหนึ่ง คือ ทหาร ทั้ง ๒ หน่วยงานนี้ ไม่ว่าจะจัดขึ้นเมื่อใดแน่นอนที่สุดว่าต้องได้เงิน โดยประมาณของรายได้จะพบว่า ๕๐% เป็นรายได้จากเงินบริจาคของผู้สนับสนุน ๔๐% มาจากการประมูลของในคืนงานเลี้ยงรับรองกรรมการ ส่วนรายได้จากการประกวดพระจริงๆ น่าจะมีเพียง ๑๐% เท่านั้น" นี่คือการวิเคราะห์ของนายวันชัย สอนมีทอง ประธานฝ่ายประสานงานสื่อมวลชนสมาคมพระเครื่องพระบูชาไทย

ทั้งนี้ นายวันชัยยังบอกด้วยว่า ความสำเร็จของการจัดงานประกวดพระจะพิจารณาเฉพาะรายได้รวมอย่างเดียวไม่ได้ การมีรายได้มากขึ้นอยู่กับผู้จัดว่ามีบารมีมากเพียงใด ความสำเร็จจริงๆ อยู่ที่ค่าจำหน่ายกล่องพระ เพราะทั้ง ๒ ส่วนนี้เป็นรายได้ที่เกิดจากผู้เข้าชมงาน และผู้ส่งพระเข้าประกวด ส่วนรายได้ที่เกิดจากการประมูลพระเครื่องในคืนเลี้ยงรับรองคณะกรรมการนั้น ถือว่าเป็นการวัดบารมีของคนจัดงาน ทั้งนี้ต้องยอมรับว่าในอดีตมีผู้มอบของมาให้ประมูลแล้วขอต้นทุนคืน เหมือนเป็นการจัดฉากหลอกผู้มาร่วมงาน ซึ่งมีอยู่หลายงาน แต่ระยะหลังนี้มีการมอบให้ด้วยความเต็มใจให้แล้วให้เลย ประมูลได้เท่าไรก็เป็นรายได้เข้าการจัดงานทั้งหมด

การจัดงานประกวด พระแล้วไม่ประสบความสำเร็จนั้นมีเหตุใหญ่ๆ อยู่ ๒ อย่างเช่นกัน คือ ๑.คนจัดและประธานผู้จัดงาน เป็นที่รู้จักคุ้นเคยและเป็นที่ยอมรับของวงการพระหรือไม่ งานใดจะได้เงินคนจัดต้องเป็นคนที่วงการรู้จัก ถ้าวงการไม่รู้จัก ไม่คุ้นเคย ไม่ศรัทธา เป็นประธานเองเป็นอะไรเอง จะไม่ค่อยได้สตางค์  ซึ่งที่ผ่านมามีงานประกวดบางแห่งเอาคนระดับนายพลมาเป็นหุ่นเชิด แต่จัดแล้วไม่ประสบความสำเร็จ เพราะคนในวงการพระรู้ว่าคนที่อยู่เบื้องหลังงานประกวดที่แท้จริงเป็นใคร และ ๒.วัตถุประสงค์ต้องชัดเจน ไม่ใช่ว่าตั้งวัตถุประสงค์จะช่วยสังคมด้านใดก็ตาม  แต่หากจัดแล้วไม่ได้เอาเงินไปช่วยการกุศลจริง ตามวัตถุประสงค์ที่แจ้งไว้ พอปีต่อไปจัดอีกอย่าหวังว่าจะได้เงิน

 "การประมูลพระเครื่อง ของวงการ พระจะแตกต่างจากวงการอื่นๆ คือ ประมูลก่อนจ่ายทีหลัง เนื่องจากเป็นการไว้ว่างใจกันวันประมูลไม่ต้องเอาเงินมา รับของที่ปะมูลได้ไปก่อน จากนั้นก็ไปจ่ายเงินกันภายหลัง สุดยอดแห่งการประมูลพระต้องยกให้งานของตำรวจภูธรภาค ๗ มีคนมาประมูลมากที่สุด ผู้ที่มาร่วมประมูลหลากหลาย ทั้งตำรวจ พ่อค้า อบต. รวมทั้งผู้นิยมพระเครื่องก็ร่วมกันประมูล ที่เป็นเช่นนี้เพราะจุดประสงค์ของการจัดงานดี คือ เอาเงินไปช่วยครอบครัวตำรวจด้วยกัน นอกจากนี้แล้วส่วนหนึ่งยังเกิดจากพระที่นำมาประมูลนั้นเป็นพระท้องถิ่นใน จังหวัดที่จัดงานก็จะได้รับความนิยมมากๆ เช่น พระหลวงปู่บุญวัดกลางบางแก้ว พระหลวงพ่อเงินวัดดอนยายหอม" นายวันชัยกล่าว

ข่าวพระเครื่อง เรื่องและภาพ "ไตรเทพ ไกรงู"
ที่มาหนังสือพิมพ์คมชัดลึก