พระปิดตากรุกำแพงเพชร

ประวัติพระปิดตา กับตำนานการสร้างพระปิดตาในประเทศไทย
"พระปิดตา"อายุเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย...ยังไม่มีใครพิสูจน์ได้ว่าสร้างขึ้นในสมัยใด บางท่านเคยพบว่า พระปิดตางบน้ำอ้อยขนาดใหญ่เนื้อดินเผา อยู่ในกรุเมืองกำแพงเพชร แต่ว่ามีน้อยองค์และหายาก บางท่านว่าพระปิดตาพิชัย กรุคลองตะเคียน...กรุวัดประดู่ทรงธรรม...จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สร้างด้วยเนื้อดินผสมผงใบลานเผา น่าจะมีอายุเก่าที่สุดเพราะสืบได้ว่าสร้างใน สมัยกรุงศรีอยุธยายุคปลาย และมีให้เล่นหากันพอสมควร หรือบางท่านว่าอาจจะเป็น พระปิดตาท้ายย่าน จากกรุวัดท้ายย่าน จังหวัดชัยนาท เป็นพระปิดตาที่สร้างมาจากเนื้อแร่ดินพลวงผสมชิน ผู้รู้ว่าสร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาเช่นกัน 

พระพุทธประติมาหินจำหลัก ในตำรากล่าวว่าในสมัยพุทธศตวรรษที่7 ศาสนาพุทธ ได้แพร่หลายเข้าไปในประเทศกรีก นายช่างจำหลักหินผู้มีฝีมือชาวกรีก ซึ่งเคยจำหลักเทพเจ้าต่างๆ จึงได้จำหลักรูปพระสัมมาสัมพุทธเจ้าขึ้นครั้งแรกด้วยหินอ่อนสีขาว ซึ่งมีมากในประเทศกรีก...ต่อมานายช่างชาวอินเดียแห่งแคว้นคันธาระ ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย ได้ไปขอถ่ายทอดฝีมือ จำหลักรูปองค์พระศาสดา ด้วยหินชนวนสีเทา มีความงดงามไม่แพ้กัน จึงเป็นพระพุทธรูปสลักหินครั้งแรกของประเทศอินเดีย ซึ่งพุทธศตวรรษที่7 เช่นกันเรียกว่า ศิลปะคันธาระ และพระพุทธรูปยุคนี้ เมื่อเข้ามาถึงประเทศไทย เราเรียกว่า พระพุทธรูปสมัยทวารวดี

พระพุทธรูปมีครั้งแรกในสมัยพุทธกาล

ท่านผู้รู้กล่าวว่าความจริงแล้ว พระพุทธรูปได้สร้างขึ้น ครั้งแรกในสมัยพุทธกาล...สร้างด้วยไม้แก่นจันทน์ ครั้งนั้นพุทธองค์จะเสด็จไปยังสวรรค์ดาวดึงส์ เพื่อไปโปรดพุทธมารดา... พระมหากษัตริย์ที่ครองชมพูทวีป อยู่ในครั้งนั้นชื่อ พระเจ้าพิมพิสาร หรือพระองค์ใดไม่แน่ชัด ได้ทูลขออนุญาตสลักไม้แก่นจันทน์เป็นรูปพระพุทธองค์ไว้เพื่อสักการบูชา ในระหว่างที่พระพุทธองค์ไม่อยู่...พระองค์ทรงอนุญาต

พระพุทธรูปไม้แก่นจันทน์แสดงปาฏิหาริย์

ในตำรามีพระพุทธรูป อยู่ปางหนึ่ง คือปางห้ามแก่นจันทน์ หรือเรียกเต็มๆว่า ปางห้ามพระพุทธรูปไม้แก่นจันทน์ เมื่อสมเด็จพระพุทธองค์ เสด็จกลับจากดาวดึงส์ แล้ว ก็คงเสด็จไปยังที่พำนักของพระองค์ แต่เดิมซึ่งบัดนั้นมี  พระพุทธรูปไม้แก่นจันทน์ ประดิษฐานอยู่  พระพุทธรูปไม้แก่นจันทน์ ได้แสดงปาฏิหาริย์ขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวได้คล้ายจะหลีกทางให้ พระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ จึงได้ยืนและยกพระหัตถ์ซ้าย ขึ้นหงายฝ่ามือแบไปเบื้องหน้าเสมอพระอุระ...เป็นกิริยาห้ามไว้ ต่อมาประชาชนผู้ศรัทธาได้สร้างพระพุทธรูปปางนี้ไว้บูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ส่วนพระมหากัจจายนะ หรือ พระสังกัจจายน์ นิยมสร้างไว้เคารพบูชาในยุคหลังๆ และเปลี่ยนมาเป็นพระปิดตา...พระมหาอุตม์

พระปิดตาหินแกะ หลวงปู่จ้อย วัดบางช้างเหนือ จ.นครปฐม
 

พระปิดตาหินอ่อน ประวัติการสร้างที่น่าสนใจมาก

มีพระปิดตาของพระเกจิอาจารย์รูปหนึ่งอยู่ที่จังหวัดนครปฐม สร้างไว้แปลกกว่าพระเกจิอาจารย์องค์อื่นๆคือสร้างด้วยหินอ่อน หรือชาวบ้านเรียกกว่าหินสบู่ มีหลายขนาดและหลายพิมพ์ทรงนั่นก็คือ พระปิดตาหลวงปู่จ้อย วัดบางช้างเหนือ หลวงปู่จ้อยท่านอายุยืนยาวถึง 80ปี (พ.ศ.2360-2440) ท่านได้สร้างวัตถุมงคลที่เป็นเอกลักษณ์ของวัดบางช้างเหนือ ไว้มากมาย โดยเฉพาะวัตถุมงคลที่ทำจาก ไม้ไผ่ ไม้รวก รากไม้ไผ่ รากไม้รวก หรือพระปิดตาที่แกะจากหินสบู่ หินอ่อน ท่านจะให้ศิษยืแกะเป็นองค์พระปิดตารูปลักษณะต่างๆ ทรงชะลูดบ้าง ต้อบ้าง หน้าเดียวบ้าง 2หน้าบ้าง มีมือ 2คู่ 3คู่ก็มี ขนาดพอดีแขวนคอ และพกติดตัว จากนั้นท่านก็นำมาจารยันต์มหาอุด แล้วจึงนำไปใส่ไว้ในบาตรรวมกัน ฤกษ์งามยามดี ท่านจะปลุกเสกให้มีอาการ 32 กระโดดออกจากบาตรมาเป็นใช้ได้ 

พระปิดตาเป็นพระเครื่องอีกรูปแบบหนึ่ง ที่คนนิยมกันมากในระยะหลัง เนื่องด้วยรูปแบบและกรรมวิธีการสร้าง พระปิดตา ในสมัยก่อนแรกๆจะไม่ค่อยมีคนสนใจเนื่องจาก มีความเชื่อกันมาก่อน เช่น มีพระปิดตาในบ้านแล้วคลอดลูกยากบ้าง มีพระปิดตา แล้วค้าขายของยากซึ่งเป็นความเข้าใจผิด พระเครื่องประเภทหนึ่งที่นิยมกันมาก ด้วยพุทธลักษณะขององค์พระที่แตกต่างทั้งกรรมวิธีการสร้าง รวมทั้งมีพุทธศิลปะ เป็นเอกลักษณ์แตกต่างจาก พระเครื่องประเภทอื่นๆ จนกลายเป็น ความโดดเด่น และได้รับความนิยมอย่างสูงยิ่ง ในหมู่พุทธศาสนิกชน โดยเฉพาะ วงการพระเครื่อง ซึ่งรู้จักกัน ในนาม "พระปิดตา" พุทธลักษณะของพระปิดตา เป็นรูปองค์พระ ที่ค่อนข้างอวบอ้วน ยกพระหัตถ์ ขึ้นปิดพระพักตร์ บางสำนัก ก็จะทำเป็นรูปมือ เพิ่มอีก ๒ ข้าง เอื้อมไปปิดทวารด้านล่าง (วงการเรียก "โยงก้น") อีกด้วย

พระปิดตาหลวงพ่อแก้วเนื้อผงคลุกรัก

ประวัติการสร้างพระปิดตาในประเทศไทย นั้นเริ่มต้นในยุคอยุธยาตอนปลาย จากหลักฐานที่พบพระปิดตายุคแรกเป็นเนื้อโลหะ ได้แก่ พระปิดตากรุวัดท้ายย่าน อ.สรรคบุรี จ.ชัยนาท ต่อมาจึงมีการสร้างพระปิดตาเนื้อผงคลุกรักและพระปิดตาอื่นๆ เช่น พระปิดตาหลวงพ่อแก้ว วัดเครือวัลย์ จ.ชลบุรี

การสร้างพระปิดตา เริ่มได้รับความนิยมแพร่หลายตั้งแต่ตอนต้นยุครัตนโกสินทร์เรื่อยมา มีพระเกจิอาจารย์หลายสำนักพากันจัดสร้างพระปิดตาขึ้นและได้รับความนิยมไปทั่ว เช่น พระปิดตาวัดพลับ (วัดราชสิทธาราม) พระปิดตาวัดหนัง พระปิดตาวัดทอง พระปิดตาหลวงปู่ศุข พระปิดตาแร่บางไผ่ และ พระปิดตาหลวงปู่ยิ้ม เป็นต้น

จากข้อมูลดังกล่าวอาจได้ข้อสรุปในเบื้องต้นว่า พระปิดตาทั้งหมดเป็นพระปิดตาคณาจารย์ ซึ่งหมายถึงพระเกจิอาจารย์ผู้ทรงวิทยาคุณเป็นผู้จัดสร้าง ไม่ใช่เป็นพระกรุที่สร้างโดยเจ้าพระยามหากษัตริย์ แม้แต่กรณีพระปิดตาท้ายย่านก็น่าจะจัดอยู่ในลักษณะเดียวกัน และไม่มีการสร้างก่อนสมัยอยุธยาตอนปลาย ลักษณะเด่นของพระปิดตา นั้นนับเป็นพระเครื่องที่แสดงถึง "นัย" หรือ "ปริศนาธรรม" แห่งงานพุทธศิลปะอย่างโดดเด่น ยากจะหาพระเครื่องประเภทใดเทียบเทียมได้ ความหมายเบื้องต้นแห่งการปิดตาก็คือ การปิด "ทวาร" หรือทางเข้าทางออกแห่งอาสวะกิเลสทั้งหลาย ซึ่งเราชื่อกันว่าร่างกายของมนุษย์ (หรือสัตว์) มี "ทวาร" หมายถึง ประตูแห่งการเข้าออก ๙ ทาง ได้แก่ ตา ๒ จมูก ๒ หู ๒ ปาก ๑ รวมทั้ง ช่องทางขับถ่ายด้านหน้าและ ด้านหลังอีก ๒ รวมเป็น ทวารทั้ง ๙

 
พระปิดตาหลวงพ่อกลั่น วัดเขาอ้อ พิมพ์มหาอุด

การปิดกั้นทวารทั้ง ๙ เป็นปริศนาธรรมที่กั้นกิเลสจากภายนอกไม่ให้เข้ามาสู่ภายใน เพื่อจุดหมายแห่งการปฏิบัติกรรมฐาน ซึ่งโบราณาจารย์ที่สร้างพระปิดตา (หรือปิดทวาร) ในอดีตจะเป็นพระภิกษุที่ขึ้นชื่อลือเลื่องทางวิปัสสนาธุระทั้งสิ้น แต่การสร้างรูปจำลองในลักษณะนี้ ค่อนข้างยากต่อการออกแบบ ส่วนใหญ่จึงพบการแสดงความหมายให้เห็นเพียงการปิดพระพักตร์ ซึ่งรวมถึงการปิดปากเท่านั้น หากมองในแง่ความสำคัญทางการเมืองการปกครองจะพบว่า อำนาจของภิกษุสงฆ์ไม่ได้จำกัดอยู่ใน "พุทธจักร" อย่างเดียว หากแต่ยังก้าวไปถึง "อาณาจักร" อีกด้วย ตัวอย่างของบทบาทดังกล่าวจะเห็นได้ชัดในกรณี ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) วัดระฆัง ธนบุรี ที่สามารถเดินเข้าไปถาม เจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ถึงข่าวลือเรื่องการยึดอำนาจกลับจาก ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ และขอคำยืนยันว่าจะไม่เกิดเหตุดังกล่าว หรือแม้แต่การที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ จุดไต้ตอนกลางวันเข้าไปเตือนพระสติ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ล้วนแล้วแต่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของ "พุทธจักร" ที่มีต่อ "อาณาจักร" อย่างเด่นชัด

เป็นที่น่าสังเกตว่า พระเกจิอาจารย์ที่สร้างพระปิดตาในระยะแรกๆ จะมีส่วนเกี่ยวข้องกับราชสำนักไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง อาทิ สมเด็จพระสังฆราช (สุก ไก่เถื่อน) หลวงปู่ศุข หลวงปู่เอี่ยม หลวงปู่ทับ เป็นต้น

ดังนั้น "พระปิดตา" อาจถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของการประกาศตนไม่ยุ่งเกี่ยวกับ "อาณาจักร" เพื่อมิให้เกิดการถูกนำไปอ้างอิงหรือใช้เป็นเครื่อง "ชี้นำ" ในชะตาของบ้านเมือง ในระยะเวลาต่อมา คติการสร้างพระปิดตาหรือปิดทวารเกี่ยวเนื่องกันเรื่อยมา มีการจำลองเป็นพระอ้วนพุงพลุ้ย ซึ่งได้ต้นเค้าจากเรื่องราวของ พระสังกัจจายนะ หรือ พระภควัมบดี อัครสาวกองค์สำคัญของพระพุทธองค์ พระภควัมบดี หรือ พระมหาสังกัจจายน์ นั้น ไม่ใช่รูปสมมติแทนองค์สมเด็จพระสัมมาพุทธเจ้า คำว่า "ภควัมบดี" หรือ "ภควัมปติ" แปลว่า "ผู้มีความงามละม้ายเหมือนพระผู้มีพระภาคเจ้า" อันเป็นอีกนามหนึ่งของพระมหาสังกัจจายนะ หนึ่งในพระสาวกผู้ทรงเอกทัคคะ (เป็นเลิศ) ๘๐ รูป ของพระพุทธองค์

พระมหาสังกัจจายนะ เกิดในวรรณะพราหมณ์ ณ กรุงอุชเชนี มีผิวกายประหนึ่งทองคำมาตั้งแต่กำเนิด จึงได้นามว่า "กาญจน" และได้อุปสมบทโดยเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา (พระพุทธเจ้าทำการบวชให้) พระมหาสังกัจจายนะท่านมีความเป็นเลิศทางการย่อพระธรรมคัมภีร์ให้สั้นลง และอธิบายความหมายให้ผู้ฟังเข้าใจได้อย่างละเอียดแจ่มแจ้ง นอกจากนี้ท่านยังมีรูปร่างและผิวกายงดงามมาก จนได้ชื่อว่า "พระภควัมปติ" อันมีความหมายว่า "ผู้มีความงามละม้ายเหมือนพระผู้มีพระภาคเจ้า" ความงดงามแห่งรูปกายนี้เองก่อให้เกิดความหลงใหลคลั่งไคล้จากฝูงชนทั้งชายหญิงจนเกิดเรื่องพิพาทกันไม่รู้จักหมดจักสิ้น ทำให้พระมหาสังกัจจายนะเกิดสลดสังเวชในใจพิเคราะห์ดูว่าการมีรูปกายงดงาม ก่อให้เกิดทุกข์มากมาย ท่านจึงตั้งสมาธิอธิษฐานเปลี่ยนสรีระรูปร่างกลายเป็นร่างต่ำเตี้ย พระอุทรพลุ้ย ศีรษะใหญ่ ขาสั้น อันเป็นลักษณะของ "พระสังกัจจายน์" ที่เห็นในปัจจุบัน แม้จะอธิษฐานเปลี่ยนสรีระแล้ว ผลแห่งกุศลในอดีตชาติยังส่งให้พระสังกัจจายน์เป็นที่รักใคร่นิยมยินดี มีแต่ผู้ให้ลาภสักการะสรรเสริญตลอดมามิมีขาด ด้วยความนิยมในพุทธสาวกองค์นี้ โบราณาจารย์จึงได้จำลองลักษณะแห่งพระภควัมบดีในรูปพระเครื่องศักดิ์สิทธิ์อันเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น โดยแสดงความหมายที่สำคัญของพระภควัมปติ อันเป็นผู้มีความละม้ายเหมือนพระผู้มีพระภาคเจ้าในหลายลักษณะ อาทิ

- พระสังกัจจายน์ อันเป็นที่รักใคร่นิยมยินดีเปี่ยมไปด้วยลาภสักการะสรรเสริญ

- พระปิดตาทวารทั้ง ๙ อัน เป็นการปิดกั้นอาสวะกิเลสแห่งทวารเข้าออกทั้ง ๙ ของร่างกาย

- พระปิดตามหาอุด อันเป็นการป้องกันสรรพภยันตรายทั้งหลายทั้งปวง

ในกระบวนพระปิดตาของคณาจารย์แต่โบราณนั้น มีที่ขึ้นชื่อลือเลื่องหลายสำนักด้วยกัน วัสดุมวลสารที่นำมาประกอบเป็นองค์พระมีทั้งเนื้อชินตะกั่ว เนื้อผงคลุกรัก เนื้อผงใบลาน เนื้อผงมวลสาร เนื้อสัมฤทธิ์ เนื้อเมฆพัด เนื้อเมฆสิทธิ์ เป็นต้น

พระปิดตาแร่บางไผ่ พระปิดตามหาอุตม์ หลวงปู่จัน วัดโมลี

- พระปิดตามหาอุดหรือพระปิดทวารทั้ง 9 กันดูบ้าง ความเป็นจริงพระปิดตา ที่มีมือคู่เดียวยกขึ้นมาปิดที่ใบหน้า และพระปิดทวารทั้ง 9 นั้นก็หมายถึงพระภควัมปติหรือพระภควัมบดี เช่นเดียวกัน และพระมหาสังกัจจายน์ ก็คือพระอรหันต์องค์เดียวกันนั่นเองครับ ตามประวัติว่ากันว่าพระมหาสังกัจจายน์นั้นมีรูปร่างงดงาม และได้รับคำชมจากพระบรมศาสดาว่า พระมหาสังกัจจายน์นั้นเป็นเอตทัคคะ และฉลาดล้ำเลิศในการอธิบายความแห่งคำที่ย่อได้อย่างพิสดาร ด้วยความฉลาดล้ำเลิศของพระมหาสังกัจจายน์นั่นเอง 

พระมหาสังกัจจายน์ ท่านเป็นผู้ที่มีผิวพรรณวรรณะงดงาม ตามพระบาลีว่า สุวณฺโณจวณฺณํ คือมีผิวเหลืองดังทองคำ เป็นที่เสน่ห์นิยม มิว่าท่านจะไปในสถานที่แห่งใด เทพยดาและมนุษย์ทั้งหลายต่างก็พากันสรรเสริญว่า ท่านคือ พระบรมศาสดาเสด็จมาแล้ว เพราะเหตุที่ท่านมีรูปโฉมละม้ายเหมือนพระศาสดานั่นเอง ท่านจึงได้รับสมญานามอีกชื่อหนึ่งว่า “พระภควัมปติ” ซึ่งมีความหมายทำนองว่า ผู้มีความงามละม้ายเหมือน พระผู้มีพระภาคเจ้านั่นเอง เมื่อเหตุการณ์เป็นไปดังนี้ ท่านจึงมาคิดว่า การที่เทพยดาและมนุษย์ทั้งหลายพากันสรรเสริญท่านดังนี้ เป็นการไม่สมควรอย่างยิ่ง สุดท้ายท่านจึงกระทำด้วยอิทธิฤทธิ์ เนรมิตกายให้เตี้ยลงจึงดูท้องพลุ้ย ไม่เป็นที่น่าดู เทพยดาและมนุษย์จะได้ไม่เกิดความเข้าใจผิดอีกต่อไป

ส่วนที่มีการทำ รูปเคารพเป็นรูปปิดทวารทั้ง 9 นั้น ก็คือมือคู่หนึ่งปิดหน้า คือปิดตา 2 ข้างปิดจมูก 2 ปิดปาก 1 และมีมืออีกคู่หนึ่งมาปิดที่หู 2 ข้าง ส่วนอีกมือคู่หนึ่งนั้นปิดที่ทวารทั้ง 2 รวมเป็นปิดทวารทั้งเก้า คือเป็นอุปเท่ห์หมายถึง ตอนที่พระภควัมปติท่านกำลังเข้านิโรธสมบัติ ทวารทั้งเก้าก็จะปิดสนิท ไม่ยินดียินร้ายกับกิเลสทั้งหลาย หมายถึงดับสนิท อาสวะกิเลสต่างๆ ไม่อาจที่จะเข้ามาแผ้วพานได้เลย จากมูลเหตุนี้เอง คณาจารย์ต่างๆ ท่านจึงสร้างรูปเคารพ เป็นรูปพระปิดตา (คือมีมือคู่เดียวมาปิดที่หน้า) บ้างเป็นรูปพระปิดทวารทั้งเก้าบ้าง และโดยส่วนใหญ่ถ้าเป็นพระปิดตาก็จะปลุกเสกให้เด่นไปทางเมตตามหานิยม โชคลาภโภคทรัพย์ แต่ถ้าเป็นพระปิดทวารทั้ง 9 ก็จะปลุกเสกให้เด่นไปทางอยู่ยงคงกระพันชาตรีและแคล้วคลาด พระปิดทวารทั้งเก้านั้นในสมัยโบราณ ถ้าบ้านไหนมีคนจะคลอดลูก ถึงกับต้องนำพระปิดทวารทั้งเก้าออกไปนอกบ้านเสียก่อน เชื่อกันว่าจะไม่สามารถคลอดลูกได้ก็มี ซึ่งเป็นความเชื่อกันในสมัยโบราณ

พระปิดทวารทั้งเก้า นั้นมีคติการสร้างมาตั้งแต่ครั้งไหน ยังไม่มีการสืบค้นไปถึงได้ มีพระปิดทวารทั้งเก้าเก่าๆ ที่ยังไม่มีใครทราบว่าเป็นของพระอาจารย์ท่านใดสร้าง แต่มีเนื้อหาความเก่าและได้รับตกทอดกันมานานแล้ว ก็มักจะเรียกกันว่าพระปิดทวารฯ เขมร ส่วนมากที่พบมักจะเป็นเนื้อโลหะ ประเภทสัมฤทธิ์ หรือโลหะผสม ออกจะเป็นทองเหลืองบ้าง เนื้อกลับดำบ้าง 

พระปิดตาพ่อท่านคลิ้ง วัดถลุงทอง

จนถึงปัจจุบันนี้ก็ยังไม่มีใครสามารถสืบค้นถึงที่มาได้ แม้แต่ในประเทศกัมพูชาเองก็ยังไม่แน่ว่าจะมีหรือสืบค้นเรื่องราวได้หรือ เปล่า เรื่องนี้เป็นเรื่องที่น่าศึกษาค้นคว้าดู พระปิดทวารฯ เขมรตามที่เขาเรียกกันนั้นของแท้ๆ จะมีเนื้อหาความเก่าแก่อย่างชัดเจน ทั้งศิลปะก็เป็นแบบเก่า เท่าที่พบจะเป็นพระลักษณะปั้นหุ่นเทียนเป็นองค์ๆ จะไม่มีองค์ใดซ้ำกันเลย

"พระปิดตาเนื้อโลหะ"ที่เก่าที่สุดและพอที่จะมี หลักฐานสืบค้นได้ก็คือพระปิดตาของกรุวัดท้ายย่าน ชัยนาท อายุราวสมัยกรุงศรีอยุธยา และพระปิดตาเนื้อดิน คือพระปิดตาพิชัย สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายทางใต้ก็มีพระปิดตานครศรีธรรมราชเป็นต้น ส่วนพระปิดทวารฯ เนื้อโลหะเท่าที่สืบค้นได้ว่าเป็นของพระอาจารย์ท่านใด ตำราการสร้างพระภควัมบดี

 สิทธิการิยะ... ตำรา"พระครูเทพ" แห่งกรุงศรีอยุธยา สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเกจิอาจารย์ได้ศึกษาสืบต่อกันมานับว่าเป็นของ วิเศษ ที่จะหาอะไรมาเปรียบได้ ฆราวาสก็ดี สมณะก็ดี ถ้าได้ทำตามตำราดังกล่าวนี้ จะทำให้มียศฐาบรรดาศักดิ์ เป็นใหญ่กว่าคนทั้งหลาย ท่านที่เคยทำมาแล้วก็จะได้เป็นใหญ่เป็นโตโดยทั่วกัน ถ้าผู้ใดต้องการให้ชีวิตตน มีความสุขความเจริญก้าวหน้า บังเกิดสิริสวัสดิ์พิพัฒนมงคลแก่ตน ทั้งปกป้อง คุ้มครองภยันตรายต่างๆ แก่ครอบครัว ตลอดจนวงศาคณาญาติ ให้ได้รับความสงบสุข ในโลกนี้ และโลกหน้า ขอให้ปฏิบัติตามตำรานี้

 ท่านว่า...ให้ขุดเอารากรักซ้อนมาตากแดดให้แห้งแล้วจ้างช่างฝีมือแกะ เป็นรูป พระภควัมบดี(พระปิดตา) สูงประมาณนิ้วครึ่งหรือหนึ่งนิ้ว แล้วเจาะใต้ฐานพระให้กลวง เพื่อบรรจุสิ่งต่อไปนี้ คือ ๑.ยอดรัก๒. ยอดสวาสดิ์ ๓. ยอดกาหลง อย่างละ ๓ ยอด ทั้ง๓ อย่างนี้ เอามาผสมกัน บดให้ละเอียด แล้วเอากระดาษว่าว (กระดาษข่อย) ห่อ พระธาตุพระฉิมพลี และพระธาตุพระสารีบุตร บรรจุรวมกับผง ใส่บรรจุใต้ฐานพระ  แล้วเอาชันโรง (ขี้สูด) ปิดฐานพระให้แน่น เพื่อมิให้สิ่งที่บรรจุเข้าไป หลุดออกมาได้ เมื่อเวลาจะทำต้องหาฤกษ์ ถ้าได้วันเสาร์ ๕ ยิ่งดี  เมื่อได้ฤกษ์แล้ว ให้ทำพิธียกครู มีดอกไม้รูปเทียน บายศรี เงินบูชาครู  และเครื่องสักการบูชา และมีเครื่องสังเวยเทพยดาด้วย คือ 

๑.หัวหมูพร้อมด้วยเท้าและหาง ๑ ตัว  ๒.เป็ดตุ๋น  หรือย่าง พร้อมด้วยเครื่องใน ๑ ตัว  ๓.ไก่ต้ม หรือย่าง พร้อมด้วยเครื่องใน  ๑ ตัว  ๔.ปูทะเลต้ม ๑ จาน ๕.กุ้งทะเลต้ม ๑ จาน  ๖.ปลาซ่อนแป๊ะซะ ๑ ตัว  พร้อมน้ำจิ้ม ๑ ถ้วย นอกจากนี้มีผลไม้อีก๕ อย่าง คือ  ๑.ส้ม  ๒.มังคุด ๓.องุ่น ๔.เงาะ ๕.แอปเปิ้ล และ ขนมหวานอีก๕ อย่าง มีถั่วคั่ว งาคั่ว นม เนย ฯลฯ เครื่องกระยาบวช เอาแหวน เงิน แหวนทอง ใส่ยอดบายศรี มีเทียนเงิน เทียนทอง จุดบูชา ๓ วัน นำไปไว้บน หิ้งพระ หรือโต๊ะหมู่บูชา แล้วทำการบูชาทุกเช้าค่ำ หากผู้ใดทำได้อย่างนี้จะล้ำเลิศประเสริฐนัก ปราศจากอันตรายทั้งปวง จะมีแต่ความสุขความเจริญยิ่งๆ ขึ้นไป
 

พระปิดตาทุกสำนัก พุทธคุณส่วนใหญ่จะโดดเด่นในด้านคงกระพัน มหาอุด จะมีบางเกจิอาจารย์ที่ท่านสร้างมาแล้วเด่นด้านเมตตมหานิยมและโชคลาภ
พระปิดตาเนื้อโลหะยอดนิยม ในวงการพระเครื่องเป็นที่ต้องการของนักสะสมกันมากก็คือ

พระปิดทวาร หลวงพ่อทับ วัดทอง
พระปิดทวารของหลวงปู่เอี่ยม วัดหนัง 
พระปิดทวารของหลวงปู่จัน วัดโมลี
พระปิดทวาร หลวงปู่นาค วัดห้วยจระเข้
พระปิดทวาร วัดพะเนียงแตก พระปิดทวาร
หลวงพ่อปล้อง วัดหลุมดินเป็นต้น
พระปิดตากรุวัดท้ายย่าน พระปิดตา วัดท้ายย่าน จ.ชัยนาท
พระปิดตาวัดพลับ
พระปิดตาหลวงพ่อแก้ว วัดเครือวัลย์ จังหวัดชลบุรี
พระปิดตาหลวงปู่เอี่ยม วัดสะพานสูง จังหวัดนนทบุรี
พระปิดตา หลวงปู่เอี่ยม วัดหนัง
พระปิดตา หลวงปู่ทับ วัดทอง
พระปิดตาหลวงพ่อรอด วัดโคนอน กรุงเทพมหานคร
พระปิดตาหลวงพ่อปาน วัดเครือวัลย์
พระปิดตาหลวงปู่ศุข วัดปากคลองมะขามเฒ่า จังหวัดชัยนาท
พระปิดตาหลวงปู่ไข่ วัดเชิงเลน กรุงเทพมหานคร
พระปิดตาเมฆสิทธิ์ วัดอนงค์ กรุงเทพมหานคร
พระปิดตาวัดพลับ กรุงเทพมหานคร
พระปิดตาแร่บางไผ่ หลวงปู่จัน วัดโมลี
พระปิดตาห้วยจระเข้ จังหวัดนครปฐม
พระปิดตาบางเดื่อ จังหวัดนนทบุรี
พระปิดตาหลวงพ่อทา วัดพะเนียงแตก
พระปิดตา ผงกระดูกผี วัดโพธิ์ ท่าเตียน
พระปิดตาหลวงปู่เจียม วัดกำแพง ชลบุรี พระแบบปิดทวารทั้ง9 เนื้อผงคลุกรัก
พระปิดตาหลวงปู่ภู่ วัดนอก จังหวัดชลบุรี พระปิดตาเนื้อผงคลุกรัก หลังอุณาโลม
พระปิดตาหลวงปู่ครีพ วัดสมถะ (อุทยานนที) จังหวัดชลบุรี
พระปิดตาหลวงพ่อเชย วัดบางกระสอบ จังหวัดสมุทรปราการ
พระปิดตาหลวงปู่จีน วัดท่าลาดเหนือ จังหวัดฉะเชิงเทรา
พระปิดตาหลวงพ่อพิม วัดหนองแหน จังหวัดฉะเชิงเทรา
พระปิดตาหลวงพ่อโต วัดเนินสุทธาวาส มีทั้งเนื้อชินและเนื้อผง
พระปิดตาหลวงพ่อพลับ วัดใหม่พระยาธรรม
พระปิดตาหลวงปู่ยิ้ม วัดหนองบัว จังหวัดกาญจนบุรี
พระปิดตาหลวงปู่อิน อินทรโชโต วัดแหลมบน
พระปิดตาสมเด็จพระสังฆราช [อยู่] วัดสระเกศ
พระปิดตากรุวัดเงินคลองเตย
พระปิดตาหลวงพ่อแก้ว วัดปากทะเล เพชรบุรี
พระปิดตา หลวงปู่แช่ม วัดดอนยายหอม
พระปิดตาหลวงปู่กลิ่น วัดสะพานสูง
พระปิดตา หลวงพ่อทองสุข วัดสะพานสูง
พระปิดตา หลวงพ่อพิน วัดบางหัวเสือ
พระปิดตาหลวงพ่อดี วัดบ้านยาง
พระปิดตาหลวงพ่อโชติ วัดตะโน
พระปิดตาหลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ฉิมพลี
พระปิดตามหาเสน่ห์ หลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ฉิมพลี 
พระปิดตา หลวงปู่ทิม วัดละหารไร่
พระปิดตาหลวงพ่อครน วัดบางแซะ รัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย
พระปิดตาหลวงพ่อกล่อม วัดบางกระพี้
พระปิดตาอาจารย์เปิง วัดชินวนาราม จังหวัดปทุมธานี
พระปิดตาวัดโพธิ์เอน จังหวัดสระบุรี
พระปิดตา หลวงปู่ทอง วัดราชโยธา
พระปิดตาหลวงปู่เขียว วัดหลงบน
พระปิดตาพ่อท่านมุ่ย วัดป่าระกำเหนือ
พระปิดตาพ่อท่านคลิ้ง วัดถลุงทอง
พระปิดตาพ่อท่านแก่น วัดทุ่งหล่อ
พระปิดตาหลวงปู่จันทร์ วัดทุ่งเฟื้อ
พระปิดตาพ่อท่านไข่ วัดลำนาว
พระปิดตา ทองแดงเถื่อน เมืองนคร
พระปิดตาพังพกาฬ ทองแดงเถื่อน มีดอกจัน
พระปิดตาหลวงพ่อดิษฐ์ วัดปากสระ พัทลุง
พระปิดตาวัดแหลมทราย สงขลา
พระปิดตาเขาอ้อ พัทลุง
พระปิดตาอาจารย์เอียด วัดดอนศาลา
พระปิดตาอาจารย์คง วัดบ้านสวน
พระปิดตามหาลาภหลวงพ่อคล้อย วัดถ้ำเขาเงิน
พระปิดตากุมารในครรภ์ อาจารย์เจ๊ก วัดเขาแดงตะวัดตก พัทลุง
พระปิดตาอาจารย์นำ วัดดอนศาลา พัทลุง
พระปิดตา อาจารย์ปาน วัดเขาอ้อ

พระปิดตาหลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ฉิมพลี พระเครื่องที่โด่งดังมากที่สุดของ หลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ฉิมพลี ธนบุรี คือ พระปิดตา ซึ่งท่านได้สร้างไว้มากรุ่น ล้วนแต่มีประสบการณ์ ด้านเมตตามหานิยม และโชคลาภเป็นเลิศ เมื่อปี ๒๕๒๑-๒๕๒๓ ท่านได้สร้าง พระปิดตา เนื้อผงพุทธคุณ (สีเหลืองอ่อน) และเนื้อผงใบลาน (สีเทาดำ) หลายพิมพ์หลายขนาดด้วยกัน เรียกรวมๆ กันว่า พระปิดตารุ่น ๓ ไตรมาส เพราะหลวงปู่ได้ปลุกเสกตลอดพรรษา (หรือ ๓ เดือนซึ่งเท่ากับ ๑ ไตรมาส) ในช่วง ๓ ปีนั้น จึงเชื่อกันว่า พุทธคุณจะต้องเปี่ยมล้นองค์พระอย่างแน่นอน เมื่อแจกให้ศิษยานุศิษย์ นำไปใช้แล้ว ปรากฏว่าได้ผลจริงๆ คนที่มีหนี้ ก็หมดหนี้ คนที่ไม่มีหนี้ ก็มีเงินทองไหลมาเทมาอย่างเหลือเชื่อ รวมทั้งเรื่องโชคลาภ ดีเยี่ยมจริงๆ บรรดาศิษย์กลุ่มหนึ่ง จึงขนานนามพระปิดตารุ่นนี้เสียใหม่ว่า พระปิดตารุ่น ปลดหนี้... พอมีข่าวออกมาเช่นนี้ ทำให้ พระปิดตาหลวงปู่โต๊ะ รุ่นนี้โด่งดังกระหึ่มไปทั่ววงการ

ราคาเช่าหาจากองค์ละไม่กี่ร้อย ก็พุ่งแพงขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นพระหลักพัน หลักหมื่นกันเลยทีเดียว โดยเฉพาะ พระปิดตารุ่นปลดหนี้ เนื้อผงเกสร หลังยันต์นะ แช่น้ำมนต์ เคยพุ่งขึ้นไปถึงเฉียดแสน แต่ราคาจริงในทุกวันนี้ อยู่ที่หลัก หมื่นกลางๆ ส่วน พระปิดตารุ่นปลดหนี้ เนื้อผงใบลาน (สีเทาดำ) หลังยันต์นะ ราคาจะถูกกว่ากัน ครึ่งหนึ่ง คืออยู่ที่หลักหมื่นต้นๆ และที่ถูกกว่านั้นอีกก็คือ พระปิดตารุ่นปลดหนี้ หลังยันต์ตรีนิสิงเห เนื้อผงใบลาน ที่เป็นอย่างนี้ ก็เนื่องมาจาก จำนวนสร้าง เป็นตัววัด คือพระที่มีน้อยราคาจะแพง ส่วนพระที่มีมากก็ถูกลงมา แต่...พระหลวงปู่โต๊ะ ไม่ว่า จะเป็นรุ่นไหน ในชั่วโมงนี้ ชนิดที่ต่ำกว่าพันมีน้อยมาก ส่วนใหญ่จะอยู่ที่หลักพัน กลางๆ แก่ๆ จนถึงหลักหมื่น ทั้งนั้น พระปิดตา รุ่นนี้มีหลายพิมพ์หลายเนื้อ ปลุกเสกพร้อมกัน พุทธคุณจึงย่อมเสมอเหมือนกันหมด หลวงปู่ คงไม่แยกว่า เนื้อเกสร ต้องลงให้มากหน่อย เนื้อใบลาน ลงพอประมาณ อะไรในทำนองนั้นอย่างแน่นอน ฉะนั้น ผู้ที่ชาญฉลาด จึงหันมาบูชา พระเนื้อใบลาน เพราะราคาถูกกว่า ส่วน พระเนื้อผงเกสร มีราคาแพง ก็เอาไว้ขาย เพราะกำไรดี

ที่มา...คมเลนส์ส่องพระ แล่ม จันท์พิศาโล จากหนังสือพิมพ์คมชัดลึก

เปิดตำนานพระปิดตาหลวงพ่อแย้ม วัดด่านสำโรง เมื่อเอ่ยถึง หลวงพ่อแย้ม วัดด่านสำโรง ซึ่งอยู่ไม่ห่างไกลจากกรุงเทพฯ มากนัก คนในวงการพระต้องรู้จัก เพราะท่านเป็นพระเกจิอาจารย์ผู้ขมังเวท วัดด่านสำโรง ตั้งอยู่ทางด้านฝั่งซ้ายริมคลองสำโรง ซึ่งอยู่ห่างจากประตูน้ำสำโรงประมาณ ๑.๕ กิโลเมตร เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งในคลองสำโรง เดิมเรียกกันว่า วัดด่าน เพราะที่ตรงนั้นเดิมเป็นด่านตรวจภาษี ต่อมาได้จัดตั้งเป็นวัดขึ้น ชาวบ้านในย่านนั้นจึงเรียกกันว่า "วัดด่าน" คำว่า วัดด่าน นั้น ถ้าพูดว่า วัดด่าน ก็จะบังเกิดความงุนงงสงสัย เพราะวัดด่านมีอยู่หลายแห่งด้วยกัน ไม่รู้จะเรียกอย่างไรถูก ว่าวัดไหนอยู่ที่ไหน วัดด่าน ต.บางโพงพางก็มี ต่อมาชาวบ้านเลยพากันเรียกว่า วัดด่านสำโรง อันเป็นที่ทราบกันดีว่า วัดด่านสำโรง เป็นวัดที่ หลวงพ่อแย้ม พระเกจิอาจารย์ที่มีความเชี่ยวชาญทางเวทมนตร์คาถาอยู่จำพรรษาที่นั่น จนตลอดอายุขัยของท่าน

หลวงพ่อแย้ม เป็นพระเกจิอาจารย์ที่มีความเก่งกาจทางไสยเวท มีวิชาอาคมเข้มขลัง เชี่ยวชาญถึงขนาดชาวด่านสำโรงร่ำลือกันว่า ท่านสามารถย่นระยะทางได้อย่างน่าอัศจรรย์ เมื่อปี ๒๔๖๕ หลวงพ่อแย้มได้สร้างพระปิดตา เป็นเนื้อผงคลุกรักปิดทอง ด้านหลังอูมแบบหลังเบี้ย ท่านสร้างแจกจ่ายให้แก่บรรดาลูกศิษย์ลูกหา เนื่องในวาระอายุครบ ๘๐ ปี อิทธิวัตถุมงคลของท่านได้ผลหลายสิ่งหลายประการ และยังมี ผ้ายันต์ กับ ตะกรุด จนปรากฏเกียรติคุณไปทั่วทุกสารทิศ

ตำนานการสร้างวัตถุมงคล พระปิดตาเนื้อผงคลุกรัก หลวงปู่แย้ม สร้างจากผงวิเศษ ที่เขียนอักขระยันต์บนกระดานชนวน แล้วลบผงเก็บสะสมไว้ รวมกับผงอิทธิเจ ผงปถมัง ผงมหาราช ผงมหาเสน่ห์ ว่าน ๑๐๘ และผงใบลานเผาไฟ จากนั้นท่านก็เอามาคลุกเคล้าให้เข้ากันจนเป็น เนื้อเดียวกัน แล้วจึงเอารักลงเคล้าผสมนวดให้เข้ากันด้วยอาคม เมื่อเข้ากันดีแล้ว ท่านจะนำมากดพิมพ์ โดยจะกดเป็นองค์ปฐมฤกษ์ แล้วพระเณรก็ช่วยกันกดลงในแม่พิมพ์บ้าง ปิดทองคำเปลวบ้าง พระปิดตาหลวงพ่อแย้ม วัดด่านสำโรง นี้มีพิมพ์เดียวในตอนแรก เมื่อทำออกไม่ทันแจก ก็ไปยืมพิมพ์หลวงพ่อปาน วัดบางกระสอบมา ๑ พิมพ์ ดังนั้น พระปิดตา หลวงพ่อแย้ม จึงมีลักษณะคล้ายพระปิดตา หลวงพ่อปาน วัดบางกระสอบ มากทีเดียว ส่วนในด้านเนื้อหา พระปิดตาของหลวงพ่อแย้มจะค่อนข้างนวลกว่าของวัดบางกระสอบ โดยเฉพาะที่จุ่มรัก ยิ่งสังเกตได้ง่าย เป็นดำอมเทา หรือที่เรียกกันว่า เนื้อกะลามะพร้าว ก็เป็นชนิดกะลาไม่สู้จะแก่นัก ส่วนมากจะปิดทอง บางองค์ก่อนจะปิดทองก็ลงรักน้ำเกลี้ยงไว้ด้วย วัตถุมงคลของหลวงพ่อแย้ม เป็นที่ทราบกันดีโดยทั่วกันว่า มีพุทธคุณด้านเมตตามหานิยม คงกระพันชาตรีเป็นเยี่ยม ดังนั้นจึงมีชื่อเสียงกิตติคุณกระฉ่อนไปทั่วมุมเมืองทุกหนทุกแห่งอยู่ใน ปัจจุบัน หลวงพ่อแย้มนั้นนอกจากจะมีวิชาอาคมแล้ว ในด้านวิปัสสนาท่านก็เชี่ยวชาญยิ่ง สามารถรู้เหตุการณ์ล่วงหน้าได้เป็นอย่างดี เช่น 

ครั้งหนึ่งมีญาติโยมเจ็บไข้ได้ป่วย ได้ใช้ให้คนมานิมนต์ท่าน แต่ท่านกลับไม่รับนิมนต์ โดยบอกว่าไปก็ตาย ไม่ไปก็ตาย ครั้นเมื่อคนที่ถูกใช้ให้มานิมนต์หลวงพ่อกลับไปถึงบ้าน ในที่สุดคนเจ็บก็ตายจริงๆ อย่างท่านว่าไว้ทุกประการ เมื่อเวลามีงานวัด ไม่ว่าจะมีลิเกละครก็ตาม หลวงพ่อจะต้องไปลงกลองในวงพิณพาทย์ เมื่อลงเสร็จแล้วท่านจะตี ๓ ที รับรองได้ว่าคืนนั้นจะไม่มีเรื่องมีราวกันภายในงานวัดเด็ดขาด คนที่เข้ามาในงานวัดจะต้องมีเมตตาต่อกันหมด อันนี้ก็แสดงให้เห็นว่าท่านมีเมตตาจิตสูงส่งจริงๆ ท่านแผ่เมตตาให้แก่ทุกคนที่มาทำบุญเที่ยวงาน โดยไม่เลือกชั้นวรรณะ ทำให้ผู้คนรักใคร่สามัคคี ดังนั้น วัตถุมงคลของท่านจึงหนักไปในทางเมตตามหานิยมมากกว่าในทางอื่น พระปิดตาผงคลุกรักของท่านนั้นสร้างรุ่นเดียว ทำพิมพ์ขนาดเดียวกัน มีผู้ยืนยันว่า ทำพิมพ์เดียว และมีลักษณะเป็นพระปิดตาแบบองค์เท่าๆ กัน สันนิษฐานว่าอาจมีถึง ๓ พิมพ์ มีเรื่องประหลาดที่ผู้รู้เล่าให้ฟังว่า มีพระหนุ่มองค์หนึ่ง เป็นคนทรงหลวงพ่อแย้ม มีคนเคารพนับถืออย่างมาก เมื่อ หลวงพ่อแย้มมาเข้าทรง แล้วก็สร้างพระปิดตาเนื้อผงคลุกรักออกแจกจ่ายผู้ที่เคารพนับถือ ได้มีกำนันผู้หนึ่งไม่มีความนับถือ คิดว่าเรื่องเช่นนี้เป็นเรื่องเหลวไหล ไร้สาระ ไม่มีมูลความจริง จึงไม่สนใจอะไรทั้งสิ้น 

อยู่มาวันหนึ่ง กำนันผู้นั้นได้ไปทำธุระที่วัด เห็นพระหนุ่มรูปนั้นกำลังเข้าทรงอยู่พอดี กำนันก็เลยเข้าไปดูว่า ที่เขาร่ำลือว่าหลวงพ่อแย้มมาเข้าทรงนั้น เท็จจริงประการใด ขณะนั้นพระหนุ่มผู้เป็นร่างทรงหลวงพ่อแย้ม มองเห็นหน้ากำนันเท่านั้น ได้ชี้มือมาที่กำนันแล้วบอกว่า "เอ็งมาทำไม ไหนว่าเอ็งไม่นับถือข้าไงล่ะ" กำนันแกจึงนึกแปลกใจว่า เอ๊ะ ทำไมจึงรู้ได้ ก็เราเพียงคิดในอยู่ในใจเท่านั้น กำนันแกถึงกับนิ่งอึ้ง แล้วแกก็ได้เห็นมีผู้เอาตะกรุดมาให้ลงบ้าง เอาผ้ายันต์มาให้ลงบ้าง กำนันแกนึกแปลกใจว่า ปกติพระหนุ่มรูปนี้ไม่เคยเขียนอักขระขอมได้เลย ทำไมจึงเขียนอักขระขอมได้ และทำไมตอนทรงจึงเขียนได้ ดังนั้นความเชื่อจึงมีมาครึ่งหนึ่งแล้ว กำนันเล่าว่า ได้ขอเอาผ้ายันต์ที่เขาเอามาลง นำมาพิจารณาดู จึงจำได้ว่าเป็นลายมือของหลวงพ่อแย้มแน่ เพราะเคยเห็นเมื่อครั้งที่ท่านมีชีวิตอยู่ กำนันบอกว่า ถึงตอนนี้ก็เลยต้องเชื่อเต็มร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าวิญญาณของหลวงพ่อมีจริง และยังเคยได้รับแจกมาหลายองค์ ส่วนเหรียญนั้น ลูกศิษย์สร้างแจกในงานศพท่าน ก็ยังมีอภินิหารไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเหรียญดังๆ ทั้งหลายเหมือนกัน จึงนับเป็นอีกเหรียญหนึ่งที่น่าเสาะหาเป็นอย่างยิ่ง หลวงพ่อแย้ม ท่านมรณภาพในปี ๒๔๘๑ รวมสิริอายุได้ ๙๖ ปี แต่ชื่อเสียงเกียรติคุณความดีของท่านยังคุกรุ่นอยู่ในยุทธจักรพุทธาคม อย่างไม่มีวันที่จะลืมเลือน ดังจะเห็นได้จากประชาชนทั้งหลายที่พากันไปกราบไหว้บูชารูปหล่อที่ประดิษฐาน อยู่ที่ศาลา ตลบอบอวลไปด้วยกลิ่นธูปควันเทียน พร้อมทั้งบุปผามาลัยไม่ขาดสาย รูปหล่อองค์หลวงพ่อนั้น เหลืองอร่ามด้วยทองคำเปลว อันเป็นเครื่องสักการบูชา เพื่อรำลึกถึงความดีอันเป็นอมตะอยู่ตราบเท่าทุกวันนี้ ดังนั้น ใครมีพระปิดตาผงคลุกรักของหลวงพ่อแย้ม นับว่าโชคดีที่สุด เพราะพระท่านมีพุทธคุณด้านเมตตามหานิยมสูงนั่นเอง 

ข้อมูลจาก...ชั่วโมงเซียน : เปิดตำนานพระปิดตาหลวงพ่อแย้ม วัดด่านสำโรง (หนังสือพิมพ์คมชัดลึก)

เบญจภาคีพระปิดตาเนื้อโลหะ
1. พระปิดตา วัดท้ายย่าน จ.ชัยนาท
2. พระปิดตา หลวงปู่นาค วัดห้วยจระเข้ จ.นครปฐม
3. พระปิดตาแร่บางไผ่ หลวงปู่จัน วัดโมฬี จ.นนทบุรี
4. พระปิดตาหลวงปู่ทับ วัดทอง ธนบุรี
5. พระปิดตาหลวงปู่เอี่ยม วัดหนัง ก.ท.ม

 
พระปิดตา วัดท้ายย่าน จ.ชัยนาท

 1.พระปิดตา วัดท้ายย่าน จ.ชัยนาท ถือว่าเป็นหนึ่งของพระปิดตาในชุดเบญจภาคี พระปิดตาเนื้อโลหะ (แร่พลวง) และถือได้ว่าเป็นพระปิดตาที่มีอายุการสร้างยาวนานและเก่าแก่ที่สุดครับ โดยพบที่ อ.สรรค์บุรี จ.ชัยนาท ในสมัยนั้น จ.ชัยนาทเป็นเมืองหน้าด่านในการรบทัพจับศึก คราวสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีภายหลังได้มีการเปิดกรุที่สรรค์บุรี พบพระลีลาเมืองสรรค์ พระสรรค์นั่งไหล่ยกและพระปิดตาวัดท้ายย่านอยู่ในกรุเดียวกันครับ สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างในสมัยเดียวกันครับ คนยุคเก่าเล่าขานว่าพระปิดตาท้ายย่านเด่นในทางคงกระพัน และแคล้วคลาด พร้อมด้วย มหานิยม