พจนานุกรม ฉบับมติชนให้ ความหมายของ "ประคำ" ว่า "น. ลูกกลมๆ ที่ร้อยเป็นเส้นสำหรับใช้นับจบในการท่องบ่นภาวนา หรือใช้ห้อยคอเป็นเครื่องราง, เรียกเครื่องประดับที่ทำด้วยทองคำ เป็นต้น มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น" ขณะที่พจนานุกรม ฉบับ "ราชบัณ ฑิตยสถาน" ให้นิยามว่า "น. ลูกกลมๆ ที่ร้อยด้วยเชือกเป็นวงสำหรับชักเป็นคะแนนในเวลานั่งบริกรรมภาวนา, เรียกเครื่องประดับที่ใช้คล้องคอทำด้วยทองหรือไข่มุก เป็นต้น ว่าลูกประคำ"

ส่วน ในเรื่องของ "ตะกรุด" ในอักขราภิธานศัพท์ ของหมอบรัดเลย์ ซึ่งตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2416 ได้กล่าวถึงตะกรุดว่า "ตะกรุด, เป็นชื่อเครื่องสำหรับแต่งตัว, ทำด้วยทองคำบ้าง เงินบ้าง ทองแดงบ้าง ตะกั่วบ้าง, เหมือนอย่างที่พวกไปทัพผูกกันอันตรายนั้น" ที่กล่าวถึง "ตะกรุด" และ "ประคำ" นี้ เพราะไปเห็นของดีทั้งสองที่ "พระครูพิมลสรภาณ" วัดสุทัศนเทพวรารามฯ กรุงเทพฯ ได้สร้างขึ้นเพื่อแจกให้แก่ผู้เช่าบูชาพระกริ่งอายุ วรรณโน สุขัง พะลัง โดยการจัดสร้างในครั้งนี้ พระครูพิมลสรภาณ ได้สร้างตะกรุดตามแบบฉบับโบราณของวัดสุทัศน์ โดยการหล่อหลอมโลหะที่เรียกกันว่า นวโลหะเต็มสูตร

ตะกรุด-ประคำ9มงคล ตะกรุดชุดนี้โรย มวลสารศักดิ์สิทธิ์ที่สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ทรงประทานให้พระครูพิมลสรภาณ และจีวรสมเด็จพระสังฆราช ตลอดจนผงตะไบพระกริ่งติดอยู่ที่ตะกรุดด้วย ตะกรุดชุดนี้ได้ทำขึ้น ไว้เพื่อแจกแก่ญาติโยมที่มาทำบุญบูชาพระกริ่งอายุ วรรณโน สุขัง พะลัง เท่านั้น ซึ่งผู้บูชาพระกริ่งองค์ละ 999 บาท จะได้รับมอบตะกรุด 1 ดอก ทั้งนี้ ตะกรุดที่สร้างในครั้งนี้นับว่าทำยากมาก เพราะได้ใช้มวลสารโลหะคือ ทองคำหนัก 99 กรัม เงินหนัก 900 กรัม เจ้าน้ำเงินหนัก 9 บาท สังกะสีหนัก 9 บาท เหล็กละลายตัวหนัก 9 บาท ชินตะกั่วหนัก 9 บาท ทองเหลืองหนัก 9 บาท สัมฤทธิ์หนัก 9 บาท ทองแดง 3 กิโลกรัม หลอมเข้าด้วยกัน ใช้เวลาหลอมถึง 3 ชั่วโมง แล้วนำมารีดเป็นแผ่นลงอักขระเลขยันต์ไว้ทุกแผ่น ติดด้วยโค้ดเงินโลหะทั้งหมด ทำตะกรุดได้เพียง 450 ดอกเท่านั้น นอกจากตะกรุดแล้ว ยังมีประคำเงินแท้ที่เหลือจากการหล่อพระพิฆเนศรุ่นทรัพย์แผ่นดินไทย มาหล่อหลอมเป็นประคำเงิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เซนติเมตร ได้จำนวน 108 เม็ด ทุกเม็ดติดจีวรและมวลสารของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชฯ ไว้สำหรับแจกให้ผู้หญิงที่บูชาพระเครื่องพระกริ่ง 1 องค์ จะได้รับประคำเงิน 1 เม็ด ดังนั้น พระกริ่งที่ให้บูชาจึงมีเพียง 558 องค์เท่านั้น

สนใจบูชาได้โดยตรงที่ศาลาการเปรียญวัด ถนนตีทอง ประตูทางเข้าตรงข้ามกับปั๊มน้ำมันเชลล์ กรุงเทพฯ
ข่าวพระเครื่องที่มา... ข่าวสด คอลัมน์ ซูมโฟกัส เซียนบ้านดอน