การจัดสร้างวัตถุมงคลในสิ่งหนึ่งที่ใช้เป็นจุดขายคือมวลสารศักดิ์สิทธิ์ทั้ง เก็บจากศาสนสถานศักดิ์สิทธิ์ ๗๓ จังหวัดทั่วประเทศแล้ว ยังเดินทางไปเก็บมวลสารยังต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศอินเดีย และเนปาล ซึ่งเป็นดินแดนพุทธภูมิ นอกจากนี้แล้วยังมีมวลสารอีกชนิดหนึ่งที่ถือ ว่าเป็นสุดยอดของความหายากและผสมยาก คือ ผงยาจินดามณี หรืออาจจะเรียกผงยา วาสนาจินดามณี นอกจากมีพุทธคุณแล้วยังมีสรรพคุณรักษาโรคได้นานาชนิดตำรับ แห่งยาจินดามณี เป็นตำรับที่ตกทอดมาถึง พระพุทธวิถีนายกหรือหลวงปู่บุญ อดีตเจ้าอาวาสวัดกลางบางแก้วอ.นครชัยศรี จ.นครปฐมเป็นตำรับคู่มากับวัด กลางบางแก้ว นับเป็นตำรับเก่าแก่เล่ากันว่าเป็นตำรับของสมเด็จพระพนรัตน์วัด ป่าแก้ว แห่งกรุงศรีอยุธยา ฉบับที่มาอยู่วัดกลางบางแก้วเป็นตำรับสมุด ข่อย ลงทองล่องชาดกล่าวเอาไว้ถึงกรรมวิธีการสร้างที่พิสดารและอานุภาพ อัศจรรย์อย่างยิ่ง ท่านมีวัตถุประสงค์ในการช่วยเหลือชาวบ้านที่เจ็บป่วยไม่ มีหมอรักษาเนื่องจากสมัยโบราณคนไทยยังต้องอาศัยหมอพื้นบ้านและยาพื้น บ้าน ท่านจึงคิดค้นยาโบราณที่อาจเรียกได้ว่าเป็นยาขนานวิเศษ เป็นยาที่ทำด้วยสมุนไพรที่หายาก

ตำรับยาส่วนผสมของยาจินดามณี ได้พรรณนาเอาไว้อย่างกว้างๆในเบื้องต้นของตำราว่า จินดา มณีโอสถพิพาสประกอบดอกคราดดอกจันทน์เกสรบุษบัน เปราะหอมกำยาน โกฐสอ โกศเขมา ทองน้ำประสาน เปลือกกุ่มชลธาร กรุงเขมาเท่ากัน ผสมแล้วตำบดพิมเสน ชะมด น้ำ ผึ้ง รวงรัน กฤษณา น้ำมะนาว น้ำมะเขือ ขื่อดั้น ผสมยาเข้าด้วยกัน บดปั้นตาก กิน เป็นยาวาสนา เลิศล้ำตำราในโลกแผ่นดิน อุปเท่ห์กล่าวไว้ ผู้ใดได้กินจะ สวัสดิ์โสภิณกว่าคนทั้งหลาย พัสดุ เงินทอง จักพูนกูลนอง กว่าโลกหญิงชายนำมา บูชาอหิวาต์ก็วิวาย ระงับอันตราย ทั้งสี่กิริยา โทษหนักเท่าหนัก มาตรแม้น ประจักษ์ถึงกาลมรณา ถ้าแม้นใครกินซึ่งยาวาสนากลับน้อยถอยคลาเคลื่อนคลายหาย เอย 

สรรพคุณยาจิดามณี ถือว่ารักษาโรคได้ครอบจักรวาลเช่น แก้โรค จักษุ ๖ แก้ในจมูก ๓ ประการ ในลิ้น ๖ ประการ ในฟันในท้อง ๔ ประการ แก้ไข้ บั้นปลายก็ได้ แก้ลมมหาสดมภ์ แก้ลมราชยักษ์ กุมภกัณฑ์ยักษ์ แก้อ่อนเปลี้ย เพลียใจ คลื่นไส้อาเจียน เป็นยาครรภ์รักษา แก้หัวพิษ หัวกาฬ ละลอกน้ำ ละลอก ไฟ ผิวเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต ตายไปทั้งตัวก็ดี ฝ่ายซ้ายขวาก็ดี ตีนมือ คางขา กรรไกรก็ดี หาสมประดีไม่ได้ไซร้ให้เอาหญ้าฝรั่น พิมเสน ทองคำ บดด้วยยาละลาย กรองลงไปได้สติลืมตา มีน้ำตาไหล น้ำลายยืด แล้วหายแล ถ้าคนไข้บีบมือเหมือน จะออกคำ แต่ออกมิได้ให้เอาดีหมีก็ได้ ถ้าไม่มีดีงูก็ได้ ต้มน้ำให้ละลาย ประมาณครึ่งถ้วยพริก ใส่เหล้าครึ่งหนึ่งให้กินเถิด ถึงเสลดหางวัวตีขึ้นก็ จักกลับหาย หายมามากแล้ว เป็นต้น

นอกจากนี้แล้วยีงมีคติความเชื่อและ คำบอกเล่าต่อๆกันมาว่า หากแต่ถ้ายังไม่รับประทานก็นิยมพกพาติดตัวเพราะเชื่อ ว่ายาวาสนาจินดามณี ชื่อวาสนาเป็นชื่อที่มงคลแก่ตัวเองในปัจจุบันและได้ บรรจุอาคมเข้าไปเพื่อช่วยรักษาโรคต่างๆ สารพัดโรค ตามแต่ผู้รับประทานจะ อธิษฐานและช่วยในเรื่องเดือดเนื้อร้อนใจ แม้ผงยาจินดามณีจะขึ้นชื่อว่ามีทั้งพุทธคุณและสรรพคุณสูงแต่มักไม่ มีนักสร้างวัตถุมงคลกล้าลงทุกสร้าง เพราะมวลสารผสมยาจินดามณีส่วนใหญ่เป็น ของหายากและมีราแพง เช่น งาช้างน้ำ งาช้างบก งากำจัด งากำจาย และเขากวาง หลุด เป็นต้น แต่ที่หายากแบบสุดๆ มี ๓ ชนิด คือ ๑.อำพันปลาวาฬซึ่ง เป็นน้ำเชื้อของปลาวาฬที่ผ่านการผสมพันธุ์แล้วหลุดลอยขึ้นมาเหนือผิวน้ำ ระหว่างสัมผัสกับน้ำทะเลก็จะแข็งตัวคล้ายๆ กับพลอยสีเหลือง ทั้งนี้ชาวประมง ที่พบเห็นจะเก็บและหวงแหนมากเพราะถือเป็นของหายาก และใช้เป็นเครื่องรางของขลังชนิดหนึ่ง มีคุณทางเมตตาและแคล้วคลาด ราคาซื้อขายกันหลักแสนต่อ เม็ด (ขนาดใหญ่กว่านิ้วแม่มือเล็กน้อย) 

 ๒.น้ำนมเสือหย่า (เสือคัด) ซึ่งเป็นน้ำนมของแม่เสือที่ไม่ อยากให้ลูกกินนม เนื่องจากลูกฟันขึ้นแล้วเมื่อกินก็จะรู้สึกเจ็บ ดังนั้นแม่ เสือจะเอาลำตัวไปนาบลงบนแผนหินเพื่อให้นมไหลออกมา ซึ่งพบในป่าลึกตามผนัง ถ้ำ หรือแผ่นหิน ราคาซื้อขายไม่ต่ำกว่ากิโลกรัมละ ๒ แสนบาท และ ๓.นอแรดแม้จะหาไม่ยากแต่มีราคาแพงมากต้องสั่งซื้อจากต่างประเททศเท่านั้น ราคานอละไม่ต่ำกว่า ๑ ล้านบาท

ขณะเดียวกันยังมีอีกเหตุผลหนึ่งที่น่าสนใจคือหากศึกษาประวัติการจัด สร้างยาผงจินดามณี ต้องทำเพื่อช่วยชีวิตมนุษย์เท่านั้นจะทำเป็นการค้าหรือ พุทธพาณิชย์ไม่ได้ เพราะเป็นเคล็ดลับของวิชานี้ซึ่งมีการสาปแช่งไว้ว่า ใคร ทำขายทำเพื่อประโยชน์ส่วนตัวต้องมีอันเป็นไปหากใครได้ศึกษาข้อมูลย้อนหลัง ของพระและวัดใน จ.นครฐม ที่ทำยาจินดามณีแล้วหาประโยชน์ใส่ตัวไม่นำไปบำรุง พระพุทธศาสนา หรือไม่สร้างสาธารณประโยชน์ส่วนรวมต้องมีอันเป็นไปทุกราย ด้วย เหตุนี้เมื่อพระและวัดใดสร้างผงยาจินดามณีต้องทำเพื่อมอบให้เป็นที่ระลึกผู้ร่วมบุญกับวัดเท่านั้น ด้วยเหตุที่มวลสารที่นำมาผสมเป็นตัวยาวาสนาจินดามณีมี ราคาแพงการจัดสร้างพระด้วยผงยาจินดามณีจึงไม่ค่อยมีนักสร้างวัตถุมงคลรายใดกล้าสร้าง ส่วนใหญ่จะเป็นวัดสร้างเองและสร้างได้จำนวนไม่น้อย เพื่อแจกจ่าย เป็นของที่ระลึกในบุญประเพณีของวัดเช่นเดียวกับโบราณาจารย์ในอดีต ผู้ที่ได้ครอบครองพระผงยาจินดามณีจึงมีแต่ลูกศิษย์ที่ใกล้ชิดหรืออยู่ติดกับวัดเท่านั้น 

อย่างไรก็ตามในงานบุญทอดกฐินของวัดเจริญราษฎร์บำรุง หรือวัดหนองพงนก ต.สระพัฒนา อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม พระอธิการเอกลักษณ์ กิตฺติธโรเจ้า อาวาส จัดสร้างพระผงยาวาสนามหาจินดามณี ชุดหนึ่งมี ๑๕ องค์ และอธิษฐานจิต ปลุกเสกโดยหลวงปู่แผ้ว ปวโร มอบให้เป็นที่ระลึกสำหรับผู้เป็นเจ้าภาพทอดกฐิน กองละ ๒,๕๕๙ บาท เพื่อนำปัจจัยสมทบการก่อสร้างวิหารหลวงพ่อมงคลนิมิตซึ่งยัง ขาดอีกประมาณ ๒๐ ล้านบาท พุทธศานิกชนร่วมบุญกับวัดโดยตรงได้ ที่ โทร. ๐๘-๙๐๕๙-๒๕๒๕ และ๐๘-๑๙๑๓๑-๘๓๓  คมชัดลึก ขวัญทอง สอนศิริ