เหรียญที่ระลึกเสด็จประพาสยุโรป  รัชกาลที่ 5

เหรียญ ร.๕ ที่ระลึกรัชกาลที่ 5 ค่านิยมกับความนิยม เหรียญ ร.๕หรือเหรียญพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถือเป็นเหรียญยอดนิยมที่สุดในบรรดาเหรียญที่ระลึกของสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชเจ้าในอดีต ด้วยเหตุที่ว่า "ผู้นำไปใช้มีประสบการณ์มากมายเกินคณานับ" แต่เหนือสิ่งอื่นใดน่าจะมาจาก "พระองค์ได้ประกาศเลิกทาส ให้พลเมืองมีเสรีภาพและสิทธิเสมอกัน โดยทรงเริ่มดำเนินการตั้งแต่ พ.ศ.๒๔๑๗ จนกระทั่ง พ.ศ.๒๔๔๒ ทั้งนี้ทรงประกาศใช้ พ.ร.บ.ทาส ร.ศ.๑๒๕ ให้ลูกทาสเป็นไทยทั้งหมด" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นที่รักใคร่นับถือของชาวไทยมากยิ่งนัก จนภายหลังได้พากันถวายพระนามว่า "สมเด็จพระปิยมหาราช" ซึ่งแปลว่า "พระราชาอันเป็นที่รักแห่งราษฎร" พระองค์ได้ปกครองประเทศด้วยความร่มเย็นเป็นสุขตลอดเป็นเวลากว่า ๔๒ ปีเศษ และเสด็จสวรรคต เมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม ๒๕๓ สิริรวมพระชนมายุได้ ๕๘ พรรษา

 เหตุที่เหรียญ ร.๕ ได้รับความนิยม เพราะพระองค์ท่านมีบารมีสูง ผู้ที่ห้อยบูชาเหรียญของพระองค์ท่านจึงได้รับบารมีไปด้วย ซึ่งเทียบได้กับพุทธคุณของพระเครื่อง มีทั้งที่ปลุกเสกและไม่ปลุกเสก อย่างกับเหรียญทรงม้าแจกในพิธีเฉลิมฉลองพระบรมรูปทรงม้า เหรียญส่วนใหญ่สร้างขึ้นมาแจกเป็น เหรียญที่ระลึก สิ่งหนึ่งที่น่าสนใจ คือ เหรียญกษาปณ์ที่เคยใช้ชื้อของกันในสมัยนั้น มีอยู่ ๒ ลักษณะ คือ เหรียญช้าง ๓ เศียร และเหรียญตราแผ่นดิน เป็นเหรียญที่นิยมของวงการพระเครื่อง สภาพสวยสมบูรณ์เหรียญช้าง ๓ เศียรเนื้อเงินค่านิยมอาจสูงเกินแสนบาท ในขณะที่เหรียญตราแผ่นดิน สภาพสวยสมบูรณ์ ค่านิยมเกือบหมื่นบาท ซึ่งเป็นเรื่องที่อัศจรรย์ใจว่า เหรียญทั้งสองไม่ได้เข้าพิธีปลุกเสกโดยเกจิอาจารย์แต่เป็นเหรียญที่มี พุทธคุณสูง โดยมีคติความเชื่อว่า ผู้แขวนจะมีโชคลาภบารมี" นี่คือความเห็นของนายอรรถวัติ ศิริสิทธิธงไชย ผู้เชี่ยวชาญเหรียญพระคณาจารย์ ของสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย หรือ "บอย ท่าพระจันทร์"

บอย ท่าพระจันทร์ บอกว่า ค่านิยมของ เหรียญรัชกาลที่5 ทุกประเภทของเหรียญ เช่น เหรียญช้าง ๓ เศียร (เนื้อเงิน) ร.ศ.๑๒๗ เป็นเหรียญที่นิยมมากที่สุดและเป็นเหรียญที่ปลอมมากที่สุดเช่นกัน ปัจจุบันค่านิยมเหลือ ๒-๓ แสนบาท ซึ่งเป็นที่รู้จักในหมู่ของนักนิยมสะสม ที่สำคัญคือเหรียญนี้มีการทำปลอมออกมามากที่สุด จากในอดีตสภาพสวยสมบูรณ์ราคาสูง ๔-๕ แสนบาท แต่ปัจจุบันเหลือประมาณ ๒-๒.๕ แสนบาทเท่านั้น ส่วนสภาพเหรียญที่ผ่านการใช้ค่านิยมจะลดลงไปมากขึ้นอยู่กับสภาพของเหรียญนั้นๆ นอกจากเหรียญปราบฮ่อซึ่งถือว่าเป็นเหรียญที่ได้รับความนิยมสูงสุด ของวงการพระเครื่องแล้ว เหรียญทุกรุ่นที่เป็นเนื้อทองคำก็ได้รับความนิยมไม่แพ้กัน เช่น เหรียญรัชมังคลาเนื้อทองคำ ค่านิยมไม่กว่า ๓ ล้านบาท เหรียญทรงม้า เนื้อบอนด์ ค่านิยมไม่ต่ำกว่า ๒ แสนบาท เหรียญหมูเนื้อเงินลงยา ไม่ต่ำว่า ๒ แสนบาท เหรียญครุฑรัชมงคล ร.ศ.๑๒๖ เนื้อทองคำค่านิยม ๕-๖ แสนบาท เหรียญเสมอ ร.๒ ร.ศ.๑๒๒ หรือ พ.ศ.๒๔๔๗ ค่านิยม ๕-๖ แสนบาท เหรียญรัชมังคลาภิเศก ร.ศ.๑๒๗ ค่านิยม ค่านิยมไม่ต่ำกว่า ๓ ล้านบาท " เหรียญ ร.๕ ทุกรุ่นทำปลอมหลากหลายฝีมือ ทั้งปลอมใหม่ปลอมเก่า ที่ฝีมือปลอมจัดๆ ก็มี การเช่าซื้อเหรียญ ร.๕ ที่เป็นของแท้ ต้องปรึกษาผู้ที่มีความเชี่ยวชาญจริงๆ ที่ปลอมยอดนิยมมากที่สุดต้องยกให้เหรียญปราบฮ่อ เหรียญช้างสามเศียร ส่วนรุ่นอื่นๆ ก็มีปลอมไม่แพ้กัน โดยส่วนตัวแล้วเชื่อว่าระยะหนึ่งเหรียญ ร.๕ จะมีค่านิยมสูงและเป็นที่ต้องการของคนสะสมของเก่ามากยิ่งขึ้น" บอย ท่าพระจันทร์กล่าว 

พร้อมกันนี้ บอย ท่าพระจันทร์ ยังบอกด้วยว่า ภายหลังมีหน่วยงานต่างๆ จัดสร้าง เหรียญ ร.๕ ในลักษณะต่างๆ ออกมาให้เช่าบูชา ในระยะหนึ่งได้รับความนิยมพอสมควร เนื่องจากเหรียญของเก่าได้รับความนิยมโดยเฉพาะช่วงปี ๒๕๓๘-๒๕๔๐ มีการจัดสร้างออกมาจำนวนมาก ทุกวันนี้เหรียญก็ไม่ได้รับความนิยมมากนัก นอกจากนี้แล้วในช่วงที่ เหรียญรัชกาลที่ ๕ ของเก่าได้รับความนิยมมาก ก็มีคนทำปลอมออกมาขายจำนวนมากส่งผลให้เหรียญเก่ามีราคาลดลง เช่น เหรียญปราบฮ่อเคยเช่าซื้อกันในราคา ๕ ล้านบาท ปัจจุบันเหลือประมาณ ๒ ล้านบาท ในขณะที่เหรียญรัชมังคลาเนื้อทองคำ เคยมีการเช่าซื้อกันถึงหลัก ๖ ล้านบาท แต่ปัจจุบันค่านิยมประมาณ ๓ ล้านบาท เท่านั้น

  
เหรียญปราบฮ่อ ร.5 เหรียญที่ระลึกยอดนิยม

สุดยอดแห่งค่านิยม ในบรรดาเหรียญ ร.๕  เหรียญที่ระลึกปราบฮ่อ ถือว่าเป็นเหรียญยอดนิยมที่สุดในบรรดาเหรียญ ร.๕ ด้วยความนิยมของเหรียญรุ่นนี้ จึงมีการทำปลอมออกมาขายจำนวนมาก ทั้งนี้จะทำให้ดูเหมือนว่า เหรียญสึกโดยธรรมชาติ เพราะผ่านการใช้ เซียนเหรียญจำนวนไม่น้อยเคยโดนมาแล้ว ขณะที่คนนอกวงการไม่ต้องพูดถึง เหรียญปราบฮ่อ เป็นเหรียญที่ระลึกประเภทปฏิบัติดีปฏิบัติชอบในราชการสงคราม ทั้งนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น เมื่อ พ.ศ.๒๔๒๗ สำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบแก่ผู้ที่ไปราชการสงคราม คราวปราบโจรฮ่อที่รุกล้ำพระราชอาณาเขตทางเหนือ หรือบริเวณประเทศลาวในปัจจุบัน ซึ่งในสมัยนั้นยังเป็นเมืองประเทศราชของสยาม

ลักษณะเหรียญที่ระลึกปราบฮ่อ ทำด้วยเนื้อโลหะเงิน รูปกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๓ ซม. ด้านหน้ามีพระบรมรูปรัชกาลที่ ๕ รองรับด้วยพวงมาลัย ผินพระพักตร์เสี้ยว มีอักษรที่ริมขอบบนว่า "จุฬาลงกรณ์ บรมราชาธิราช" ด้านหลังเป็นรูปพระสยามเทวาธิราชทรงของ้าวขี่คอช้าง รองรับด้วยโบ ริมขอบบนมีอักษรว่า "ปราบฮ่อ ๑๒๓๙ ๑๒๔๗ ๑๒๔๙" ห้อยกับแพรแถบสีเหลืองดำ พร้อมติดเข็มระบุปีจุลศักราชที่ขุนนางแต่ละท่านไปราชการทัพ หากขุนนางท่านใดไปราชการทัพ ใน จ.ศ.๑๒๔๗ จะได้รับพระราชทานเข็ม จ.ศ.๑๒๔๗ บางท่านไปทั้ง ๓ คราว ก็จะได้รับพระราชทานเข็ม ๓ เข็ม

เหรียญปราบฮ่อ นี้ได้ว่าจ้างบริษัทบีกริมแอนด์โก ผลิตที่ประเทศเยอรมนี จำนวนผลิตเพียง ๕๐๐ เหรียญ สั่งผลิตเฉพาะเนื้อเงินเท่านั้น ไม่มีเนื้อโลหะประเภทอื่น รัชกาลที่ ๕ มีพระราชดำริให้สร้างขึ้นเมื่อวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ร.ศ.๑๑๒ (พ.ศ.๒๔๓๖) ผลิตแล้วเสร็จส่งมาถึงพระนครในปีถัดมา และได้เริ่มพระราชทานแจกเป็นระยะๆ โดยเริ่มประราชทานครั้งแรกในวันที่ ๒๑ กันยายน ร.ศ.๑๑๗ (พ.ศ.๒๔๔๑) จำนวน ๔๙ ท่าน เช่น พระยาพหลพลพยุหเสนา (กิ่ม) เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม) พระยาสีหราชเดโชไชย (โต) และพระยาศรีสุริยราชวรานุวัตร (เชย) เป็นต้นข่าวพระเครื่อง

เรื่อง - ภาพ "ไตรเทพ ไกรงู" คมชัดลึก