พระยอดธง กรุวัดไก่เตี้ย

พระยอดธง พระเครื่องยอดนิยมสมัยสงคราม
ตั้งแต่ครั้งโบราณกาลในการทำศึกสงครามแต่ละครั้ง ไพร่พลที่จะออกรบมักจะสรรหาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เครื่องรางของขลัง หรือวัตถุมหามงคลต่างๆ พกติดตัว ด้วยความเชื่อที่ว่าจะสามารถปกป้องภยันตรายจากข้าศึกศัตรูและรบชนะข้าศึกกลับสู่บ้านเมืองได้อย่างปลอดภัย ซึ่งความเชื่อนี้ก็ยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน เรียกได้ว่าเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ตนเอง และนอกจากการสร้างกำลังใจให้ไพร่พลแล้ว ในส่วนของกองทัพสมัยนั้นก็จะมีการเสริมสิริมงคลแก่กอง ทัพโดยอาราธนาพระพุทธรูปลอยองค์ 1 องค์ มาเสียบไว้ที่ยอดธงประจำทัพในแต่ละทัพ เราเรียกกันว่า "พระยอดธง" ครับผม

พระยอดธง ส่วนใหญ่พบที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยจะมีกระจายอยู่แทบทุกกรุในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง เช่น ปทุมธานี แต่ที่พบมากที่สุดคือ พระยอดธงอยุธยา กรุวัดราชบูรณะ จ.พระนครศรีอยุธยา ลักษณะจะเป็นพระพุทธรูปลอยองค์ ที่ไม่มีพุทธลักษณะเฉพาะขององค์พระเหมือนพระพุทธรูปอื่นๆ ซึ่งมีแม่พิมพ์ในการหล่อออกมาในพุทธลักษณะเดียวกัน จะมีทั้งพระพุทธรูปนั่ง พระพุทธรูปยืน ปางประทานพร ปางสมาธิ ปางมารวิชัย พิมพ์มาลัย ฯลฯ และยังมีมากมายหลายเนื้อ ทั้งเนื้อทองคำ เนื้อเงิน เนื้อนาก เนื้อสำริด และเนื้อชิน สันนิษฐานว่า ผู้นำของแต่ละเหล่าทัพจะสร้างพระยอดธงตามความเคารพเลื่อมใสในพุทธคุณขององค์พระนั้นๆ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่กองทัพและไพร่พลของตน แต่จุดสังเกตสำคัญที่จะทราบว่าเป็น "พระยอดธง" ก็คือ ที่บริเวณพระที่นั่ง (ก้น) ขององค์พระสำหรับพระพุทธรูปนั่ง และที่พระบาทขององค์พระสำหรับพระพุทธรูปยืน จะมี "เดือย" ยื่นออกมาเพื่อใช้เสียบติดกับยอดธง "พระยอดธง" นับว่ามีชื่อเสียงเป็นที่นิยมและแสวงหาของบรรดานักนิยมสะสมพระเครื่องพระบูชา พระเครื่องอย่างมาก สืบเนื่องจากเป็นพระเก่าแก่ที่ผ่านการศึกสงครามมาแล้ว แสดงถึงพุทธคุณล้นเหลือในการคุ้มครองกองทัพทั้งกองทัพไม่ใช่รายบุคคล จึงเชื่อว่าจะมีความเข้มขลังมากนั่นเอง พระยอดธงที่นับว่าที่มีชื่อเสียงและเป็นที่นิยมมากที่สุดคือ "พระยอดธง กรุวัดไก่เตี้ย จ.ปทุมธานี" เพราะความเป็นเลิศของพุทธคุณปรากฏเป็นที่ประจักษ์และเป็นที่เล่าขานสืบต่อกันมา

พระยอดธง กรุวัดไก่เตี้ย จ.ปทุมธานี จะเป็นพระพุทธรูปลอยองค์ พระยอดธงอยุธยา สร้างในสมัยอยุธยา
- องค์พระประทับนั่ง แสดงปางมารวิชัย
- พระเมาลีและพระเกศเรียบไม่มีเม็ดปุ่ม
- พระพักตร์รูปไข่ ปรากฏพระขนง พระเนตร พระนาสิก และพระโอษฐ์ชัดเจน
- พระกรรณทั้ง 2 ข้างยาวมาจดพระอังสา
- เส้นสังฆาฏิปรากฏชัดเจน
- ตรงพระที่นั่ง (ก้น) ขององค์พระจะมีเดือยยื่นออกมา

พระยอดธง นับเป็นพระที่หายากยิ่งในปัจจุบัน จึงมีการทำเทียมเลียนแบบค่อนข้างสูง การพิจารณาก็ไม่มีพุทธลักษณะเฉพาะที่สังเกตได้ จึงต้องพิจารณาจากความเก่าของเนื้อขององค์พระที่ผ่านกาลเวลามายาวนาน จากหลักการที่ได้ศึกษาร่ำเรียนกันมา ไม่ว่าจะเป็นลักษณะเนื้อทองเก่า เนื้อเงิน เนื้อนาก และเนื้อชิน ที่แน่ๆ...เอาเป็นว่าหาผู้รู้ผู้ชำนาญการที่เชื่อถือได้ไปด้วยเวลาตัดสินใจเช่าบูชาจะเป็นการดีที่สุดครับผม

สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน วันนี้เรามาคุยกันถึงพระเครื่องที่มีนามเรียกขานกันว่า พระยอดธง พระยอดธงนั้นความเป็นจริงไม่ได้สร้างไว้ติดที่ยอดธงตามที่ส่วนใหญ่เข้าใจกัน และสิ่งเหล่านี้ก็พูดกันมาแต่นานมาแล้ว รุ่นปู่ย่าตายายเลยทีเดียว เนื่องด้วยความเข้าใจผิดที่เห็นเดือย ที่ใต้ฐานพระนั่นเอง ความเป็นจริงแล้วพระที่มีการหล่อแบบโบราณนั้น โดยเฉพาะพระที่เป็นขนาดเล็ก จะหล่อครั้งละหลายๆ องค์ โดยทำหุ่นเทียนขึ้นก่อน เมื่อได้หลายๆ องค์แล้วจึงนำหุ่นเทียนนั้นมาต่อสายชนวนที่ทำด้วยเทียนขี้ผึ้งต่อ โยงกันหลายๆ องค์ แบบที่ปัจจุบันเขาทำพระกริ่งพระชัยวัฒน์นั่นแหละครับ เมื่อได้หุ่นเทียนพอสมควรและเข้าช่อดีแล้วก็นำมาพอกด้วยดินหุ่น หลังจากนั้นจึงนำมาสุมไฟสำรอกหุ่นเทียนออก แล้วจึงเทโลหะลงไปในแบบ พอกะเทาะดินหุ่นออกมาแล้วก็จะได้พระที่มีช่อติดกัน แล้วจึงนำมาตัดออกเป็นองค์ๆ ทีนี้พระในสมัยก่อนที่โดยส่วนมากตัดเหลือก้านชนวนยื่นยาวออกมา เลยเข้าใจกันไปว่าเป็นเดือยที่ใช้เสียบลงไปบนยอดธง จึงเรียกกันว่าพระยอดธงมาจนถึงปัจจุบัน

พระยอดธง ที่พบเห็นกันส่วนใหญ่นั้นเป็นพระสมัยอยุธยา พระยอดธงอยุธยา ซึ่งมีพบด้วยกันหลายกรุ แต่กรุที่มีชื่อเสียงโด่งดังมากที่สุดนั้นก็คือพระยอดธงกรุวัดไก่เตี้ย ปทุมธานี ตั้งอยู่ที่ตำบลกระแซง อำเภอสามโคก วัดไก่เตี้ยเป็นวัดเก่าแก่มีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา พระอุโบสถหลังเก่าก่ออิฐถือปูนสวยงามมาก ประตูหน้าต่างได้แกะสลักลวดลายวิจิตรงดงาม เป็นศิลปะสมัยอยุธยา และมีพระวิหารพระฉายอีกหลังหนึ่ง หน้าพระฉายมีรูปปั้นยักษ์หินสูงถึง 6 ศอก ยืนเฝ้าพระฉาย ตัวอาคารพระฉายทั้งบานประตู หน้าต่างล้วนแกะสลัก และที่ผนังมีภาพเขียนสีโบราณ เป็นภาพเรื่องราวพุทธประวัติตั้งแต่ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน งดงามมาก

ข้อที่น่าสังเกตคือบานประตูทั้ง ที่พระอุโบสถและที่พระฉาย ได้จัดสร้างไว้ถึงสามประตู ประตูสองข้างเป็นประตูขนาดเล็กกว่าประตูกลาง ซึ่งทำให้มีขนาดสูงใหญ่กว่า แกะสลักลงรักปิดทองสวยงาม เป็นที่น่าสังเกตว่าน่าจะสร้างประตูกลางไว้สำหรับพระมหากษัตริย์ เสด็จมาสู่วัดเท่านั้น ส่วนประตูด้านข้างไว้ให้ พระภิกษุและอุบาสกอุบาสิกาใช้เข้าออก ในสมัยก่อนที่วัดแห่งนี้มี พระเจดีย์องค์ใหญ่องค์หนึ่ง แต่ต่อมาได้พังทลายลงมา จากคำบอกเล่าว่าได้พังลงมาประมาณปี พ.ศ.2485 ครั้งสงครามเอเชียบูรพา ในครั้งนั้นก็ได้พบพระเครื่องต่างๆ มากมาย รวมทั้งพระยอดธงของวัดนี้ด้วย ศิลปะของพระยอดธงนี้เป็นศิลปะแบบอยุธยา เชื่อได้ว่าสร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาแล้วนำมาบรรจุไว้ที่วัดไก่เตี้ยแห่งนี้ เนื่องจากพบพระยอดธงแบบนี้ ที่ในกรุของหลายวัดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาด้วย พระยอดธงที่พบที่วัดไก่เตี้ยมีทั้งเนื้อทองคำ เนื้อนาก และเนื้อเงิน มีอยู่หลายขนาดคือขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ พระยอดธง ศิลปะนครศรีธรรมราช

พระยอดธงวัดไก่เตี้ย มีประสบการณ์ต่างๆ มากมายตั้งแต่สมัยสงครามเอเชียบูรพามา จึงเป็นที่นิยมกันมาตั้งแต่ครั้งนั้นครับ ในวันนี้ผมก็ได้นำรูปพระยอดธง วัดไก่เตี้ยเนื้อเงินมาให้ชมกันครับ

ด้วยความจริงใจ
ชมรมพระเครื่อง แทน ท่าพระจันทร์ หนังสือพิมพ์ข่าวสด