โครงการเพชรยอดมงกุฎ เกิดจากความคิดริเริ่มของนายอุบล เล่นวารี อดีตที่ปรึกษาด้านเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน (นักวิชาการศึกษา ๑๐ ชช.) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักงานประถมศึกษากรุงเทพมหานคร และทีมงานผู้บริหารสำนักงานการประถมศึกษากรุงเทพมหานคร สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ และด้วยการสนับสนุนงบประมาณและทุนการศึกษาจากพระเทพภาวนาวิกรม หรือเจ้าคุณธงชัย ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยาราม ตั้งแต่ปี ๒๕๔๑ เริ่มด้วยการแข่งขันคณิตศาสตร์เพชรยอดมงกุฎ และต่อเนื่องตลอดมา ปัจจุบันเป็นปีที่ ๑๐ แล้ว ทั้งนี้โครงการดังกล่าวเพิ่มการพัฒนาศักยภาพเยาวชนด้วยการจัดแข่งขันภาษาจีน ภาษาไทย วิทยาศาสตร์ พระพุทธศาสนา ภาษาอังกฤษ และภาษาญี่ปุ่น ด้วยเหตุนี้โครงการเพชรยอดมงกุฎจึงเป็นโครงการที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เยาวชนไทยมีความมุ่งมั่นเพื่อความสำเร็จในอนาคต และเป็นไปตามหลักการจัดการศึกษาในยุคใหม่ ที่ต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของชุมชน และสังคมเป็นสำคัญ โดยมีจุดหมายปลายทางร่วมกันคือการพัฒนาชาวไทย ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม

"อาตมาเห็นความสำคัญของการศึกษา เป็นสิ่งที่จะช่วยพัฒนาเยาวชนให้เจริญก้าวหน้าในทุกๆ ด้าน จึงสนับสนุนการดำเนินการแข่งขันด้านวิชาความรู้ในทุกสาขา อย่างที่ผ่านมาได้จัดแข่งขัน คณิตศาสตร์-วิทยาศาสตร์เพชรยอดมงกุฎ ซึ่งทำมาอย่างต่อเนื่อง โดยมุ่งมั่นจะพัฒนาการศึกษาของชาติ เพื่อเปิดโอกาสและส่งเสริมให้นักเรียนแสดงศักยภาพทุกๆ ด้าน เชื่อว่าการแข่งขันจะเป็นกิจกรรมหนึ่งที่ทำให้นักเรียนทุกสังกัดทั่วประเทศได้รับการพัฒนาด้านการเรียนรู้และกระตุ้นให้ครู อาจารย์และโรงเรียนเห็นคุณค่าและร่วมแรงร่วมใจกันพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพด้านวิชาเหล่านี้ เพื่อเป็นกำลังสำคัญของชาติต่อไป" นี่คือจุดประสงค์หลักในการดำเนินโครงการของเจ้าคุณธงชัย ส่วนแรงบันดาลใจที่ทำให้หันมาส่งเสริมการศึกษานั้น เจ้าคุณธงชัย บอว่า เพราะการเรียนของอาตมาในอดีตนั้นไม่ได้เก่งกาจอะไร ออกไปในทางค่อนข้างโง่ด้วยซ้ำ ด้วยเหตุนี้ทำให้เกิดความคิดที่จะส่งเสริมคนให้ฉลาดขึ้น เพราะไม่อยากเห็นคนโง่เหมืออาตมา การให้การศึกษา คือการทำให้เกิดปัญญา เมื่อคนเรามีปัญญาที่ดีก็พร้อมจะเข้าถึงธรรมขั้นสูงได้ดีขึ้น และซึมซับพระธรรมได้แม่นยำขึ้น สำหรับเหตุผลที่จ้าคุณธงชัยเลือกที่จะทำโครงการส่งเสริมการศึกษานั้น ท่านพูดไว้อย่างน่าคิดว่า "สาระที่พระแต่ละรูปทำนั้นคือความหลากหลาย ต่างรูปต่างมีแนวทาง ต่างรูปมีความถนัดแตกต่างกันอย่างที่เห็นกันอยู่ เช่น บางรูปอาจจะถนัดเรื่องการสงเคราะห์ผู้อยากไร้ บางรูปอาจจะถนัดในเรื่องการรักษาโรค ในขณะที่อาตมาถนัดเรื่องการศึกษา ที่สำคญคือ การส่งเสริมให้เยาวชนได้รับการศึกษาเป็นหน้าที่ของทุกภาคส่วน เป็นหน้าที่ทั้งทางโลกและทางธรรม

ขณะที่นายอุบล เล่นวารี ประธานกรรมการอำนวยการโครงการเพชรยอดมงกุฎ พูดไว้อย่างน่าคิดว่า "การแข่งขันเพชรยอดมงกุฎชิงทุนการศึกษาพระเทพภาวนาวิกรม ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องมานานหลายปี ช่วยปลุกกระแสความตื่นตัวในการพัฒนาศักยภาพให้แก่เยาวชนอย่างกว้างขวาง ทำให้สถานศึกษาได้ค้นหา ส่งเสริมและคัดเลือกเด็กเก่งด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์เข้าร่วมการแข่งขันเพชรยอดมงกุฎ ทำให้แต่ละปีเราได้เพชรเม็ดงามเป็นจำนวนมาก เสน่ห์ของโครงการเพชรยอดมงกุฎอยู่ที่การแข่งขัน เพื่อพัฒนาไม่ได้มุ่งที่แพ้ชนะ มีคุณธรรม และมาจากการทำงานด้วยใจเสียที่สละของทุกฝ่ายเพื่อเยาวชนอย่างแท้จริง ทั้งจากผู้บริหารครู ผู้ปกครอง ผู้ทรงคุณวุฒิ ตลอดจนสื่อมวลชน นอกจากนี้แล้วท่านเจ้าคุณธงชัยยังมีวิสัยทัศน์กว้างไกล เป็นผู้อุปถัมภ์สนับสนุนทุนการศึกษา และค่าใช้จ่ายทั้งหมด นับเป็นคุณูปการอย่างใหญ่หลวงต่อเยาวชนและการศึกษาของชาติ ด้วยพลังความร่วมมือของทุกฝ่ายทำให้การแข่งขันโครงการเพชรยอดมงกุฎมีความยั่งยืนมีบรรยากาศที่อบอุ่นและสร้างสรรค์ นอกจากนักเรียนที่ชนะการแข่งขันจะได้รับทุนการศึกษาแล้วนักเรียนที่เข้าร่วมการแข่งขันทุกคนจากทุกสังกัดทั่วประเทศจะได้รับประสบการณ์ที่ดี ได้รับเกียรติบัตรเหรียญและหนังสือที่ระลึกเป็นกำลังใจตลอดจนทราบศักยภาพของตนเพื่อนำไปสู่การพัฒนาต่อไป 

ปัจจัยหนุนโครงการ "๓๐ ล้านบาท" เป็นเงินที่ใช้จ่ายในโครงการนี้ตลอดระยะเวลา ๑๐ ปีที่ผ่านมา เจ้าคุณธงชัย บอกว่า การจัดสร้างวัตถุมงคลทุกรุ่นที่ผ่านมานั้น รุ่นไหนจะได้รับความนิยมหรือไม่ได้รับความนิยม ปัจจัยที่ได้จากการเปิดให้เช่าบูชาทั้งหมดไม่ได้นำไปใช้ที่ไหน ปัจจัยที่ญาติโยมลูกศิษย์นำมาถวาย รวมทั้งปัจจัยที่ได้รับจากกิจนิมนต์ ก็นำมาสนับสนุนโครงการเพชรยอดมงกุฎทั้งหมด ซึ่งเท่ากับว่าเป็นบุญต่อบุญ โดยเฉลี่ยแล้ว ๗ สาระวิชาการแข่งขันใช้ปัจจัยสาระวิชาละ ๑ ล้านบาท รวมแล้ว ๗ ล้านบาท นอกจากมีพระเถระผู้ใหญ่ให้การสนับสนุนแล้ว ยังมีพระระดับเจ้าคุณที่รับเป็นเจ้าภาพสนับสนุนอย่างต่อเนื่องอีก ๒ รูป คือ เพชรยอดมงกุฎชิงทุนการศึกษาพระราชวิจิตรปฏิภาณ โดยได้รับการสนับสนุน อุปถัมภ์จาก พระราชวิจิตรปฏิภาณ (เจ้าคุณพิพิธ) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม ตั้งแต่ปี ๒๕๔๗, ๒๕๔๘, ๒๕๔๙, ๒๕๕๐ และปัจจุบันเป็นครั้งที่ ๕ โดยมอบเงินทุนเพื่อการดำเนินงาน และเป็นทุนการศึกษาปีละ ๑ ล้านบาท

ส่วนอีกรูปหนึ่ง คือ พระพรหมเมธี เจ้าอาวาสวัดเทพศิรินทราวาส อย่างไรก็ตาม เจ้าคุณธงชัยเปรียบเทียบความยากง่ายของการสร้างคนและวัตถุมงคลไว้อย่างน่าคิดว่า "การสร้างคนเป็นเรื่องใหญ่ของชาติ เป็นเรื่องใหญ่ของโลกมนุษย์ เพราะมนุษย์ถือว่าเป็นทรัพยากรที่มีค่า การส่งเสริมให้คนมีการศึกษา เป็นการสร้างคนให้มีคุณค่าต่อชาติ  ถ้าคนไร้ปัญญา คนจะเข้าถึงธรรมะได้อย่างไร ส่วนการสร้างวัตถุมงคลนั้น เป็นเรื่องง่ายกว่าการสร้างคนหลายสิบเท่า" คมชัดลึก  0 เรื่อง / ภาพ ไตรเทพ ไกรงู 0