ท่องไปในแดนธรรม เจดีย์ศรีพุทธคยา วัดป่าสิริวัฒนวิสุทธิ์

เจดีย์ศรีพุทธคยา เฉลิมพระเกียรติ สร้างขึ้น ณ ยอดเขาโพธิสัตว์ วัดป่าสิริวัฒนวิสุทธิ์ ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ต.ทำนบ อ.ท่าตะโก จ.นครสวรรค์ ได้จำลองแบบสถาปัตยกรรม และงานพุทธศิลป์ มาจากเจดีย์พุทธคยา ณ เมืองคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย โดยได้ย่อขนาดลงมาให้เหมาะสมกับสถานที่ มีความสูง ๒๘ เมตร เสมอเหมือนพระพุทธเจ้า ๒๘ พระองค์ และมีความกว้างประมาณ ๑๖x๒๐ เมตร

ปรัชญาและความมุ่งหมาย ในการสร้างเจดีย์ศรีพุทธคยา เฉลิมพระเกียรติ เพื่อเป็นเครื่องหมายของการตรัสรู้ การเกิดและดับ เป็นการสืบสานพระพุทธศาสนาให้ยั่งยืนสืบไปในประเทศไทย และในโลกครบ ๕,๐๐๐ ปี เป็นการแสดงกตัญญูกตเวทิตาคุณ แด่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระสาวกทุกพระองค์ แด่ผู้มีคุณต่อแผ่นดินไทยทั้งสิ้นทั้งปวง ที่สำคัญเพื่อเป็นการทูลเกล้าฯ ถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสที่ทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี และเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐

วัตถุประสงค์ที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ เพื่อรองรับการประกาศสันติภาพของโลก ที่องค์การสหประชาชาติให้ วันวิสาขบูชา เป็น วันวิสาขบูชาโลก ซึ่งจะบังเกิดสันติสุข และสันติธรรมแก่เมธีชนชาวโลกสืบไป อีกทั้งเป็นการสร้างจิตสำนึกของชนในชาติ ให้รู้จักสามัคคี เชิดชูเอกลักษณ์ของชาติ ที่เป็นรูปธรรมชัดเจนขึ้น

เจดีย์ศรีพุทธคยา เริ่มการก่อสร้างโดยวางศิลาฤกษ์เมื่อ วันที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๗ มีลักษณ์เป็นรูปสี่เหลี่ยมทรงกรวย ยอดเจดีย์เป็นทรงระฆังคว่ำ ประดับลวดลายปูนปั้น ทางเข้าสู่เจดีย์จะเป็น โทรณะ หรือซุ้มประตูปราสาทพร สำหรับผู้ที่เข้าไปสักการะองค์เจดีย์ มีลักษณะเป็นเสาสลักลวดลายแบบอินเดีย เมื่อเข้าถึงเจดีย์จะผ่านประตูชั้นล่าง จะมีซุ้มพระพุทธรูปยืน ศิลปะอินเดียทั้งสองข้าง มีหน้าบันใหญ่อยู่ด้านบนประดิษฐานพระพุทธรูปนั่ง และรอบๆ จะเป็นซุ้มพระพุทธรูป และพระโพธิสัตว์ มีซุ้มพระพุทธรูปนั่งอยู่รอบฐานเจดีย์

ชั้นที่สอง มีลักษณะเป็นมุขเด็จ ทั้งซ้ายขวา ในระดับนี้มีการตกแต่งแผงกลาง ๔ ทิศ รายรอบด้วยมุมพระพุทธรูป ส่วนเหนือขึ้นไป ตรงกลางจะเป็นหน้าบันประดิษฐานพระพุทธรูปตามมุม แกะลวดลายปูนปั้นหน้ากาล เป็นเครื่องเตือนสติว่า ให้ตั้งอยู่ในความไม่ประมาท เพราะกาลเวลากลืนกินทุกอย่าง แม้แต่ตัวเอง องค์พระเจดีย์แต่ละด้านประดับด้วยหน้าบัน ซุ้มพระ และหน้ากาลลดหลั่นกันไปถึงยอด ภายในองค์เจดีย์ มี ๔ ชั้น ชั้นล่าง เป็นสถานที่ใช้ปฏิบัติธรรม ประดิษฐาน สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงพ่อดำ แกะสลักจากหินพิเศษ ซึ่งได้จากวัดป่าสิริวัฒนวิสุทธิ์ ในพระองค์เจดีย์ เป็นพระประธาน ซึ่งห้องนี้ได้ใช้เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมของพระนวกะ ในโครงการบรรพชาอุปสมบทหมู่ ๘๕ รูป เทิดพระเกียรติ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เนื่องในโอกาสที่ทรงเจริญพระชนมายุ ๘๔ พรรษา ระหว่างวันที่ ๒๘ เมษายน-๑๓ พฤษภาคม ที่ผ่านมาด้วย

ชั้นที่ ๑ เป็นที่ประดิษฐาน พระพุทธเมตตาสันติภาพ เนื้อสำริด ขนาดหน้าตักกว้าง ๘๙ นิ้ว สูง ๔.๑๙ เมตร สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ในปี ๒๕๕๐

ชั้นที่ ๒ เป็นห้องที่ประดิษฐาน พระศรีอริยเมตไตรยศรีศากยสิงห์ ขนาดหน้าตัก ๑๐๙ นิ้ว สูง ๔ เมตร ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในโอกาสที่เฉลิมพระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ

ชั้นที่ ๓ ในชั้นนี้ ได้จำลอง พระคันธกุฎี ที่ประทับขององค์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มาไว้ ผู้ที่จะขึ้นมายังห้องนี้ได้ จะต้องรับสัจจะว่า จะถือศีลบริสุทธิ์อย่างน้อย ๑ ข้อ ถวายเป็นธรรมบูชาแด่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ขณะนี้ เจดีย์ศรีพุทธคยา กำลังอยู่ระหว่างการก่อสร้างด้านตกแต่งชิ้นส่วนองค์ประกอบเจดีย์ ซึ่งมีประมาณ ๑,๕๐๐ ชิ้น รอบนอกองค์เจดีย์กำลังสร้างสระมุจลินทร์ทั้งคู่ โทระณะ (ประตูแห่งความหลุดพ้น) เสาอโศก และวิหารพระอุปคุต

ปริศนาธรรมพระไม่มีหน้า พระภควัมบดี (พระอยู่เย็นเป็นสุข หรือ พระไม่มีหน้า) เป็นพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นจากแนวคิดของ พระเทพโมลี ที่ออกแบบเป็นรูปลักษณ์เหมือน พระสังกัจจายน์ แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ ปางขัดสมาธิเพชร บนกลีบบัว ๓ ชั้น คือ ศีล สมาธิ ปัญญา พระองค์นี้มีลักษณะเหมือนกันทั้งสองด้าน หมายถึง ไม่มีหน้า ไม่มีหลัง และไม่มีหน้าตา ปริศนาธรรมแก่พุทธศาสนิกชน ในเรื่องของการทำความดี โดยไม่หวังผลตอนแทน คือ การทำความดีที่ไม่เอาหน้าในสังคม พระองค์นี้ประดิษฐานอยู่กลางเขาโพธิสัตว์ หน้าตักกว้าง ๕ เมตร สูง ๑๐ เมตร ประกอบด้วยรัศมีประภามณฑล และฉัตรทองอีก ๙ ชั้น สูงราว ๔ เมตร รวมความสูงทั้งสิ้น ๑๔ เมตร สร้างขึ้นเพื่อเป็นปูชนียสักการะ ปกป้อง คุ้มครอง ป้องกัน สนับสนุน ส่งเสริมสถาบัน และเอกลักษณ์ของชาติให้มั่นคงสถาพร คมชัดลึก