ระเบียบพิธีเวียนเทียน ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ผ่านสัปดาห์วิสาขบูชาวันสำคัญสากลของโลก ประจำปี 2552 ไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว การจัดงานโดยเฉพาะที่พุทธมณฑล มีผู้นำชาวพุทธจาก 80 ประเทศทั่วโลก เดินทางมาร่วมพิธีและประชุมสัมมนาอย่างพร้อมพรั่ง ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาไม่ว่าจะเป็นวันอัฏฐมีบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา หรือแม้แต่วันวิสาขบูชาที่เพิ่งจะผ่านไปหมาดๆ พุทธศาสนิกชนทั้งหลายได้มีโอกาสประกอบพิธีบูชาพิเศษ ที่เรียกว่า "พิธีเวียนเทียนเนื่องในวันสำคัญ" 

ซึ่งพิธีบูชาพิเศษที่ว่านี้เหล่าผู้นำชาวพุทธนานาชาติ ได้ร่วมเวียนเทียนรอบองค์พระประธานพุทธมณฑล เมื่อวัน 6 พฤษภาคม 2552 และวันที่ 8 พฤษภาคม 2552 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายอำพล เสนาณรงค์ เป็นผู้แทนพระองค์ ในพิธีเวียนเทียน ณ พุทธมณฑล ในหนังสือคู่มือชาวพุทธ กองพุทธศาสนศึกษา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ โดยอาจารย์แก้ว ชิดตะขบ ป.ธ.9 ได้เรียบเรียงเกี่ยวกับระเบียบพิธีเวียนเทียนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ดังนี้

พิธีเวียนเทียน หมายถึง การที่พุทธบริษัทถือดอกไม้ธูปเทียนที่จุดไว้ประนมมือทำประทักษิณ หรือ ทักษิณาวัฏ คือ เดินเวียนขวารอบพระอุโบสถหรือปูชนียวัตถุในวัด หรือพุทธสถาน โดยสำรวมใจน้อมระลึกถึงคุณของพระรัตนตรัยในขณะเดินอยู่นั้น เสร็จแล้วนำดอกไม้ธูปเทียนนั้นปักบูชาอันเป็นการแสดงความเคารพอย่างสูงด้วย เครื่องสักการบูชา มีระเบียบปฏิบัติที่เหมือนทั้ง 4 วัน (วันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา) ต่างแต่คำกล่าวบูชาเท่านั้น

เมื่อถึงกำหนดวันสำคัญนั้นๆ วัดจะประกาศให้ทราบถึงกำหนดการประกอบพิธี เมื่อถึงเวลากำหนด ทางวัดตีระฆังสัญญาณให้พุทธบริษัทประชุมพร้อมกันที่หน้าพระอุโบสถหรือลานพระ เจดีย์โดยพระภิกษุอยู่แถวหน้า ถัดไปสามเณรท้ายสุดอุบาสก-อุบาสิกา และจัดให้ชายหญิงแยกกลุ่มกันหรือรวมกลุ่มคณะกันก็ได้ เมื่อพร้อมกันแล้ว ประธานสงฆ์จุดเทียนและธูป ทั้งหมดจุดเทียนและธูปของตนตาม เสร็จแล้วทั้งหมดถือดอกไม้ธูปเทียนที่จุดแล้วประนมมือหันหน้าเข้าหาปูชนีย สถานที่จะทำประทักษิณนั้น 

ประธานสงฆ์กล่าวนำว่า นโม พร้อมกันสามจบแล้ว กล่าวนำคำถวายดอกไม้ธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย ตามแบบที่กำหนดไว้สำหรับวันนั้นๆ 

หลังจากนั้น ประธานสงฆ์เดินนำแถวด้วยอาการประนมมือถือดอกไม้ธูปเทียนนั้นไปทางขวามือของ สถานที่ที่เดินเวียน คือ เดินเวียนไปทางที่มือขวาตนหันเข้าหาสถานที่ที่เวียนนั้น ทั้งหมดเดินเรียงแถว เว้นระยะห่างกันพอสมควร เดินตามหัวหน้าไปด้วยอาการสงบ ระหว่างเดินเวียนเทียนรอบที่หนึ่ง พึงตั้งใจระลึกถึงพระพุทธคุณโดยนัยบทว่า อิติปิโส ภควา...รอบที่สอง พึงตั้งใจระลึกถึงพระธรรมคุณโดยนัยบทว่า สวากขาโต ภควตา ธัมโม....และรอบที่สาม พึงตั้งใจระลึกถึงพระสังฆคุณโดยนัยบท สุปฏิปันโน ภควโต สาวกสังโฆ ...(หรือว่า พุทโธ เม นาโถ, ธัมโม เม นาโถ, สังโฆ เม นาโถ โดยลำดับแต่ละรอบก็ได้)

เมื่อครบ 3 รอบแล้วนำดอกไม้ธูปเทียนไปปักบูชาตามที่ที่เตรียมไว้ แล้วเข้าไปประชุมพร้อมกันในพระอุโบสถ วิหาร หรือศาลาการเปรียญ แล้วแต่ที่วัดจะกำหนด พิธีเวียนเทียน ไม่ได้มีเพียงการถือดอกไม้ธูปเทียนพนมมือเดินให้ครบ 3 รอบ แต่โดยลึกซึ้งแล้วมีระเบียบพิธีดังที่ ได้กล่าวมาข้างต้น บุญกุศลจะเพิ่มพูนหากปฏิบัติบูชาได้ถูกต้อง

คอลัมน์ หน้าต่างศาสนา
ปราณสุวีร์ อาวอร่ามรัศมิ์ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ  ที่มา...ข่าวสดรายวัน